Μήνυμα 2004

«Το φως των βιβλίων»

 Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου 2004 

 Τα δυο αδέλφια συνήθιζαν να παίζουν με μια υδρόγειο σφαίρα. Καθώς τη στριφογύριζαν και τη στριφογύριζαν,  με κλειστά μάτια, σημάδευαν με το δάχτυλό τους ένα σημείο. 

Κι αν τύχαινε το σημείο εκείνο να είναι το Πεκίνο ή η Μαδαγασκάρη ή το Μεξικό, τότε έψαχναν στις βιβλιοθήκες να βρουν βιβλία με ιστορίες για τον τόπο που διάλεξαν.

Αγαπούσαν το διάβασμα. Το χαίρονταν. 

Το φως στο παραθύρι  τους ήταν αναμμένο ως αργά το βράδυ.

Με το «φως» των βιβλίων βρέθηκαν να περπατούν στο σινικό τείχος στην Κίνα, ν’ ακούν το τραγούδι του Ωκεανού παρέα με τους Βίκινγκς, να ζουν δίπλα στις πυραμίδες της αρχαίας Αιγύπτου, να γλιστρούν με το έλκηθρο στις παγωμένες λίμνες συντροφιά με τους Εσκιμώους, να παίρνουν μέρος στους αγώνες της αρχαίας Ολυμπίας και να στεφανώνονται μ’ ένα κλωνάρι αγριελιάς.

Όταν τα έπαιρνε ο ύπνος, τα παραμύθια, οι ιστορίες, οι θρύλοι, οι τόποι, οι συγγραφείς, οι ήρωες μπερδεύονταν στα όνειρά τους, καθώς έρχονταν να τους νανουρίσουν απαλά: 

Ο Αίσωπος διηγιόταν τους μύθους του στη Σεχραζάτ από το πιο ψηλό σημείο του πύργου του Άιφελ,

 ο Χριστόφορος Κολόμβος άκουγε τον Τομ Σώγερ να του λέει τις σκανταλιές του σ’ ένα ποταμόπλοιο του Μισισιπή,

 η Αλίκη ταξίδευε στη χώρα των θαυμάτων μέσα σ’ ένα έλκηθρο συντροφιά με τη Μαίρη Πόπινς 

και ο Άντερσεν έλεγε τα δικά του παραμύθια στην αράχνη Ανάνσε, 

έξω από μια πυραμίδα.

Το παιχνίδι με την υδρόγειο σφαίρα σε συνδυασμό με τα βιβλία

διασκέδαζε αφάνταστα τα δυο αδέλφια, γιατί δεν τέλειωνε ποτέ. 

Είχανε βρει έναν τρόπο να γίνουν θαλασσοπόροι κι εξερευνητές μέσα από τις σελίδες τους.

 Με το «φως» τους κατακτούσαν τον Πλανήτη, ζούσαν διάφορους πολιτισμούς, διάφορες εποχές, θαύμαζαν την ποικιλία τους. 

Με λίγα λόγια συναντούσαν τη ζωή στον μεγάλο κόσμο, έξω από τη μικρή τους καμαρούλα. Πετούσαν παντού, ταξίδευαν παντού και ονειρεύονταν.

Και βέβαια ξεχνούσαν να κλείσουν το φως!

- Παιδιά, πότε επιτέλους θα κοιμηθείτε;

 τους φώναζαν οι γονείς τους. Είναι αργά. Σβήστε το φως!

- Δεν μπορούμε, τους απαντούσαν γελώντας. 

Το «φως» των βιβλίων δεν σβήνει ποτέ.

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Η ζωή του Άντερσεν (1805-1875) μοιάζει με παραμύθι. 

Καταγόταν από το χωριό Ουτενζέε της Δανίας. 

Γιος μπαλωματή, χάνει νωρίς τον πατέρα του, 

 εγκαταλείπει το χωριό του και αναζητεί την τύχη του στην Κοπεγχάγη. 

Εκεί καταπιάνεται με το γράψιμο ποιημάτων και θεατρικών έργων. 

Παράλληλα, προσπαθεί μάταια να σταδιοδρομήσει στο θέατρο, αλλά αποτυγχάνει. 

Τότε αποφασίζει να παρακολουθήσει μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή της Κοπεγχάγης. Ακολουθεί μια λαμπρή πορεία σπουδών και αποφοιτά το 1827, έτοιμος να ξεκινήσει για ένα μακρύ ταξίδι στην Ευρώπη. 

Οι αναζητήσεις του τον φέρνουν στη Γαλλία, την Ελβετία, τη Γερμανία, την Ελλάδα αλλά και απέναντι, στην Τουρκία. 

Για την Ελλάδα εκφράζεται με θαυμασμό:

 «Έμεινα, γράφει, ένα μήνα στην Αθήνα. Τα πράγματα είχαν κανονιστεί έτσι ώστε στις 2 Απριλίου, που είναι τα γενέθλιά μου, να βρεθώ πάνω στον Παρνασσό... Με πλημμύριζε ένας πλούτος από ιδέες και μια πληρότητα, που δεν κατάφερα τίποτα να μεταφέρω στο χαρτί...»

Το πιο διάσημο έργο του ήταν «Τα παραμύθια για παιδιά» που γράφτηκε από το 1835-1837 και κατόρθωσε να μεταφραστεί σε 90 και πλέον γλώσσες. 

Κάθε έργο του διακρίνεται για την αριστουργηματική του αφήγηση και τη βαθύτατη ικανότητα για κατανόηση από τους  μικρούς αναγνώστες. 

Ένα στοιχείο που τον έκανε να ξεχωρίσει από τους άλλους συγγραφείς 

είναι ότι απέφευγε συστηματικά την κάθε είδους ακρότητα ως προς τις αναφορές σε τρομακτικές σκηνές, ενώ φρόντιζε να κυριαρχεί παντού η απλότητα, το χιούμορ και τα μηνύματα ειρήνης.