Επαγγέλματα παλιά που δεν υπάρχουν πια

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας 
αναφέρεται σε κάποιους πλανόδιους επαγγελματίες της Αθήνας,
 αλλά και άλλων πόλεων της Ελλάδας, 
την εποχή που η συγγραφέας ήταν ακόμα παιδί. 
Είναι οι αναμνήσεις της από τη δεκαετία του 1950. 
Τον καιρό εκείνο οι οικονομικές συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες, 
τα αγαθά λιγοστά και τα επαγγέλματα διαφορετικά από σήμερα. 
Τα σπίτια είχαν αυλές με μάντρες, 
οι οποίες για να διατηρηθούν 
χρειάζονταν κάθε τόσο ασβέστωμα. 
Έτσι, περνούσε από τις γειτονιές ο ασβεστάς… 
Τα ψυγεία δεν ήταν ηλεκτρικά, 
αλλά ξύλινα, και λειτουργούσαν με πάγο. 
Κάθε μέρα λοιπόν περνούσε ο παγοπώλης 
που εφοδίαζε με πάγο όλα τα σπίτια… 
Οι βιομηχανίες γάλακτος δεν υπήρχαν,
 και ο γαλατάς μοίραζε κάθε πρωί το γάλα, 
που το έπαιρνε απευθείας από τις αγελάδες…
 Όλοι αυτοί οι πλανόδιοι επαγγελματίες 
γύριζαν τις γειτονιές τα δύσκολα εκείνα χρόνια 
μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, 
τότε που ο κόσμος ήταν 
πολύ λιγότερος από σήμερα και πιο φτωχός, 
για να μπορέσουν να ζήσουν. 
Όμως, καθώς περνούσε ο καιρός 
και ο τόπος μας προόδευε, 
τα επαγγέλματα αυτά 
ρχισαν σιγά σιγά να χάνονται. 
Σήμερα έχουν απομείνει ελάχιστοι 
από αυτούς τους επαγγελματίες,

όπως ο καστανάς, 

ο κουλουράς, 

ο αμαξάς,

ο λούστρος,
 που τους βλέπουμε συχνά σ
τις γωνίες των κεντρικών δρόμων 
και μας θυμίζουν κάτι από εκείνα τα χρόνια. 
Η Σοφία Χατζηκοκολάκη έγραψε ποιήματα 
για τους παλιούς αυτούς επαγγελματίες
 και η Βιολέτα Διαμαντή-Μελετίου
 τούς ζωντάνεψε με εικόνες.

http://www.kedros.gr

Το βιβλίο κάνει αναδρομή 
στην παλιά Αθήνα της δεκαετίας του 1950 
και ζωντανεύει αναμνήσεις από το παρελθόν. 

Ο γανωματής,


 ο παγοπώλης, 

ο αμαξάς 
και πολλοί άλλοι πλανόδιοι επαγγελματίες της Αθήνας, 
αλλά και άλλων πόλεων της Ελλάδας, 
έρχονται να μας θυμίσουν 
την αξία που είχαν τα επαγγέλματα τα παλιά 
που δεν υπάρχουν πια.

24 παραδοσιακά επαγγέλματα, 
δοσμένα με μοναδικό ποιητικό τρόπο.
Τον καιρό εκείνο οι οικονομικές συνθήκες
 ήταν πολύ δύσκολες, τα αγαθά λιγοστά 
και τα επαγγέλματα διαφορετικά από σήμερα. 

Τα σπίτια είχαν αυλές με μάντρες, 
οι οποίες για να διατηρηθούν 
χρειάζονταν κάθε τόσο ασβέστωμα. 
Έτσι, περνούσε από τις γειτονιές

ο ασβεστάς…

Οι ελάχιστες πολυκατοικίες που υπήρχαν τότε 
δεν είχαν καλοριφέρ, 
και για να ζεσταθούν οι άνθρωποι 
χρησιμοποιούσαν σόμπες με ξύλα ή κάρβουνα. 
Γι’ αυτό το λόγο περνούσε  

ο καρβουνιάρης.

Τα ψυγεία δεν ήταν ηλεκτρικά, 

αλλά ξύλινα, 
και λειτουργούσαν με πάγο. 
                Κάθε μέρα λοιπόν περνούσε ο παγοπώλης 
και εφοδίαζε με πάγο όλα τα σπίτια…

Τα μαχαιροπήρουνα και πολλά άλλα σκεύη 
 δεν ήταν ανοξείδωτα, 
με αποτέλεσμα να σκουριάζουν. 

Η δουλειά του γανωματή
 ήταν να διατηρεί τα σκεύη σε καλή κατάσταση, 
ώστε να μη χάνουν τη γυαλάδα τους
 και να μην είναι επικίνδυνα για την υγεία του κόσμου.

Οι βιομηχανίες γάλακτος δεν υπήρχαν, 

και ο γαλατάς 

μοίραζε κάθε πρωί το γάλα, 
που το έπαιρνε απευθείας από τις αγελάδες…

Η κρατική ύδρευση δεν είχε δημιουργηθεί ακόμα 

 Σπύρος Λούης

και ο νερουλάς είχε αναλάβει 
το μοίρασμα του νερού σε όλα τα σπίτια.

Όλοι αυτοί 

οι πλανόδιοι επαγγελματίες 
γύριζαν τις γειτονιές τα δύσκολα εκείνα χρόνια
 μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, 
τότε που ο κόσμος ήταν 
πολύ λιγότερος από σήμερα και πιο φτωχός, 
για να μπορέσουν να ζήσουν.

Όμως, καθώς περνούσε ο καιρός 
και ο τόπος μας προόδευε, 
τα επαγγέλματα αυτά άρχισαν σιγά σιγά να χάνονται.

Σήμερα έχουν απομείνει ελάχιστοι 
από αυτούς τους επαγγελματίες, 

όπως ο καστανάς, 

ο κουλουράς,  

ο αμαξάς,  

ο λούστρος, 
που τους βλέπουμε συχνά στις γωνίες 
των κεντρικών δρόμων και μας θυμίζουν 
κάτι από εκείνα τα χρόνια. 

 

Ο παγοπώλης όπως τον είδε η εικονογράφος Βιολέτα Διαμαντή-Μελετίου (Επαγγέλματα παλιά που δεν υπάρχουν πια...
Αθήνα, Κέδρος, 2004 )

Ο παγοπώλης 

Περνούσαν παγοπώλες
Και μοιράζανε κολόνες

Είχαν γίνει από νερό,

που το πάγωναν καιρό,

το φαΐ να διατηρεί ,

να είναι φρέσκο το τυρί,

το νεράκι δροσερό,

μια φορά κι έναν καιρό.

Ο παγοπώλης της Ερμού

Ο παγοπώλης της Ερμού

Μες στις δροσιές του ουρανού

Πικρά χαμογελάει

Το γάντζο και το δίχτυ του

στην πλάτη κουβαλάει.

Ο παγοπώλης της Ερμού

Στην κορυφή του Υμηττού

Κερνάει λεμονάδα

Κάτω η Αθήνα καίγεται

                       Πίσσα και καμινάδα.

Στίχοι: Θοδωρής Γκόνης

Μουσική: Πέτρος Ταμπούρης