Άγιος Φεβρουάριος

Δημήτρης Μητροπάνος

«…Μ' από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυό
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ…»

          Άγιος Φεβρουάριος - 1972     

Στα εννιακόσια δεκαοχτώ

από την Μικράν Ασία

μου ’στειλες κάρτες με στρατό

και με την Αγιά Σοφία.

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό.

Μα από τότε μέχρι εδώ

σπίτι μείναμε μόνο δυο:

ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ.

Στίχοι:   Μάνος Ελευθερίου & Δήμος Μούτσης

Μουσική:   Δήμος Μούτσης

          Πετρή Σαλπέα              

Το 1938 γεννήθηκε στη Σύρο ο Μάνος Ελευθερίου.

Την ίδια χρονιά αντίκρισε το φως στον Πειραιά, ο Δήμος Μούτσης.

Δέκα χρόνια μετά ήρθε στον κόσμο ο Δημήτρης Μητροπάνος

στην Αγία Mονή, μια συνοικία των Τρικάλων Θεσσαλίας

και τέσσερα ακόμα χρόνια αργότερα,

γεννήθηκε η Πετρή Σαλπέα στα Ταμπούρια του Πειραιά.

Όλοι αυτοί, συναντήθηκαν μαζί σε μια και μόνη μουσική συνεργασία.

Πριν σαράντα χρόνια, το 1972, 
 όταν γεννήθηκε ο «Άγιος Φεβρουάριος».

Στις μέρες μας θεωρείται δίσκος σταθμός,

κλασσικός στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας.

Η πορεία του όμως, κάθε άλλο παρά προδιαγεγραμένη ήταν.

Την ίδια εποχή

κυκλοφόρησε και η Μικρά Ασία του Καλδάρα.

Στα 1972 ο Δήμος Μούτσης συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Μάνο Ελευθερίου, πάνω σ'ένα έργο του ποιητή 

για την Μικρασιατική Καταστροφή   
(το είχε ολοκληρώσει τη διετία 1968-1970) 
και που η εταιρεία θέλησε να κυκλοφορήσει 

με αφορμή τα 50 χρόνια από τα γεγονότα.

Ο Μούτσης σκέφτηκε αμέσως το Μανώλη Μητσιά 
αλλά η αλλαγή εταιρείας δεν του το επέτρεψε. 
Οπότε άρχισαν οι ακροάσεις, 
με τον συνθέτη να ψάχνει μια δωρική φωνή. 
Και τότε εμφανίστηκε ένα πιτσιρίκι, 
φαντάρος τότε, ο Δημήτρης Μητροπάνος. 
Ο Μούτσης ξεχώρισε αμέσως το ταλέντο του και, 
με τη βοήθεια του Γιώργου Κατσαρού, 
κατάφερε και του εξασφάλισε 
τετραήμερη άδεια από το στρατόπεδο 
για να γίνουν οι ηχογραφήσεις. 
 

Το στιχουργικό κομμάτι, το είχε δουλέψει ο Μάνος Ελευθερίου

 από το 1968 ως το 1970 οπότε και γράφει 30 περίπου κείμενα,

 εμπνευσμένα από τη Σμύρνη πριν την Μικρασιατική καταστροφή.

«Του τόνισα όμως ότι αυτοί οι στίχοι 

δεν είναι η ιστορία της Σμύρνης, 

αλλά αναφέρονται σε κάτι οριστικά χαμένο σαν τη Σμύρνη»,

εξήγησε ο στιχουργός στον μουσουργό.

Ευθυγραμμισμένος με αυτή την οπτική ο συνθέτης

θα δηλώσει αργότερα:

" Ο άγιος Φεβρουάριος, είναι ένας συμβολισμός μιας τραγωδίας 

που περνάμε όλοι κάποτε, 

αλλά και ο συμβολισμός μιας αναγέννησης 

που ελπίζουμε ότι κάποτε θα έλθει".

Όπερ και εγένετο, με τον Μητροπάνο 
να δηλώνει αργότερα πως 

"δεν καταλάβαινα τι τραγουδούσα,
μου έφτανε που ήμουν εκτός στρατοπέδου" 

και, αρκετά πιο αργότερα 

"τέτοιες δουλειές πρέπει να ψάχνεις".


 

Τα εννέα κομμάτιατου δίσκου, μαζί με το εισαγωγικό και το φινάλε:
Εισαγωγή (Ορχηστρικό),

Άγιος Φεβρουάριος (Πετρή Σαλπέα),

Άλλος για Χίο τράβηξε (Δ. Μητροπάνος),

Το σπίτι στην ανηφοριά (Π. Σαλπέα),

Ο χάρος βγήκε παγανιά (Δ. Μητροπάνος),

Στη Σμύρνη και στο Αϊβαλί (Δ. Μητροπάνος-Π. Σαλπέα),

Σταμάτης Κομνηνός (Δ. Μητροπάνος),

Κι αν φταίει κανείς (Π. Σαλπέα), Το κομοδίνο (Π. Σαλπέα),

Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δ. Μητροπάνος),

Άγιος Φεβρουάριος-Φινάλε (Π. Σαλπέα)

Ακολουθούν οι στίχοι τραγουδιών του δίσκου:

Άλλος για Χίο τράβηξε

Στα καλντερίμια συζητούν
ως το πρωί γειτόνοι
μα σκοτεινιάζει ο καιρός
και στις καρδιές νυχτώνει

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει

Σε πανηγύρι και γιορτή
απ' την Αγιά Μαρκέλλα
σ' αγόρασα χρυσή κλώστη
και κόκκινη κορδέλα

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει

Η σούστα πήγαινε μπροστά

Η σούστα πήγαινε μπροστά
κι ο μάγκας τοίχο-τοίχο
δεν έτυχε στα χρόνια αυτά
τίποτα να πετύχω

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές
του Αη-Γιάννη αχ πόσα ξέρεις και μου λες
αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μου λες
που 'χουν πεθάνει

Με βάλαν πάνω στην κορφή
στ' αγριεμένο κύμα
στης Σμύρνης την καταστροφή
στ' άδικο και στο κρίμα

Κι αν φταίει κανείς     
Μαύρο πλακάκι στην αυλή
κι άσπρο κλουβί για το πούλι
κι η τζαμαρία με τις φτέρες
για να ξυπνάς ένα πρωί
και να θυμάσαι άλλες μέρες

Κι αν φταίει κανείς να μην το πεις
τα λόγια είναι της ντροπής
κι ό,τι ραγίζει δεν πονά
ποτάμι ο κόσμος και περνά

Δρόμοι γεμάτοι πιπεριές
και ξαφνικές καλοκαιριές
απ' τα μισά του μήνα Μάρτη
στον κόσμο τούτο είναι φορές
που πάει κανείς και δίχως χάρτη

Στη Σμύρνη και στo Αϊβαλί

Στη Σμύρνη και στo Αϊβαλί
και σ' όλη την Ανατολή
δεν είχε τύχη ν΄ ακουστεί τέτοιο κακό
τέτοιο κακό και να γραφτεί

Είδα μαχαίρι και φωτιά
κι είδα παλάτια και γυφτιά
μα πολιτείες και χωριά
να ξεψυχούν, πρώτη φορά

Είδα κι αγάπες και ντροπές
να σβήνουνε σαν αστραπές
Είδα και ανθρώπους δίχως νου κι άλλους να κλαιν
κι άλλους να κλαιν και να πονούν

Στη Σμύρνη και στ' Αϊβαλί
και σ' όλη την Ανατολή

Εξώφυλλο: Αλέκος Φασιανός

Εξώφυλλο: Στέφανος Ρόκος

Ο δρόμος για τα Kύθηρα

Από τους ωραιότερους και πιο γνωστούς δίσκους

της δεκαετίας του '70, ο οποίος κυκλοφόρησε

τον Αύγουστο του 1973 με ερμηνευτές

τον Δημήτρη Μητροπάνο και τη Χριστιάνα.

Η πρώτη έκδοση του δίσκου είναι ένα πραγματικό κόσμημα,

αφού κυκλοφόρησε σε μορφή άλμπουμ-λευκώματος

με ιλουστρασιόν σελίδες στο εσωτερικό του

και εικονογράφηση την οποία επιμελήθηκε

ο Τάσος Ζωγράφος.

Τάσος Ζωγράφος

Τα Κύθηρα πότε δεν θα τα βρούμε
Στίχοι: Ηλίας Λυμπερόπουλος
Μουσική: Γιώργος Κατσαρός Δημήτρης Μητροπάνος


Κάτσε στην πέτρα του γιαλού
βάλε το χέρι αντήλιο
πάρε μια χούφτα θάλασσα
πάρε μια χούφτα ήλιο
και πλύνε μου το πρόσωπο
και πλύνε μου το πρόσωπο.

Τα Κύθηρα πότε δεν θα τα βρούμε
το χάσαμε το πλοίο της γραμμής
στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε
δυο κύματα που σβήσανε κι εμείς.

Ελένη Πανταλέοντος (εξώφυλλο)

 Το 1984 ο Απόστολος Καλδάρας 

παρουσιάζει τη νέα του δουλειά με τίτλο

«Όταν μιλούν τα τέλια » 

με βασικό ερμηνευτή τον Δημήτρη Μητροπάνο .

Δισκογραφία

• - 71 δίσκοι 45 στροφών
• 1970 Λαϊκή παρέλαση
• 1971 Δημήτρης Μητροπάνος Νο1
• 1972 Άγιος Φεβρουάριος
• 1973 Ο δρόμος για τα Κύθηρα
• 1974 Νεκρικοί Διάλογοι, Κυρά ζωή
• 1975 Σκόρπια φύλλα, Τσιμεντένια πρόσωπα
• 1976 Λαϊκά '76
• 1977 Τα παιδιά της πιάτσας, Ερωτικά λαϊκά
• 1978 Παράπονο
• 1979 14 Ζεϊμπέκικα
• 1980 Πορτραίτο, Λαϊκά του σήμερα
• 1981 Τα συναξάρια
• 1982 Τα λαϊκά της νύχτας
• 1982 Τα 14 χασάπικα
• 1983 Λαϊκές στιγμές
• 1984 Τα πικροσάββατα, Τα λαϊκά της νύχτας Νο 2, Όταν μιλούν τα τέλια, Ακόμα μια μέρα
• 1985 Τα νυχτέρια μας, Για τα παιδιά, 15 χρόνια Δημήτρης Μητροπάνος
• 1986 Τα ζημιάρικα, Αγάπη μου αγέννητη, Τ' ανάρπαχτα
• 1987 Ένας καινούριος άνθρωπος, 16 από τα ωραιότερα τραγούδια μου, Το δικό μας τραγούδι
• 1988 Καινούρια χρώματα
• 1989 Μια νύχτα στον παράδεισο, Εμείς οι δυο, Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του, Πριν τελειώσει η νύχτα
• 1990 20 μεγάλες επιτυχίες, Εσύ λέγε με έρωτα
• 1991 Στα ξενυχτάδικα της αγκαλιάς σου, Μια νύχτα στο Λυκαβηττό, Πάρε αποφάσεις
• 1992 Οι μεγάλες επιτυχίες
• 1993 Ο Μητροπάνος τραγουδάει Σπανό
• 1994 Η εθνική μας μοναξιά, 24 Ζεϊμπέκικα, Παρέα μ' έναν ήλιο
• 1995 Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου
• 1996 30 χρόνια Δ. Μητροπάνος, τα λαϊκά μιας ζωής, ΖΟΟΜ '96, 16 χασάπικα, Τα ερωτικά, Τα πρώτα μου τραγούδια/1967-1975, Στου αιώνα την παράγκα
• 1997 Ψάξε στ' όνειρό μας
• 1998 Τα μεγάλα λαϊκά, Του έρωτα & της φυγής
• 1999 Εντελβάις
• 2001 Στης ψυχής το παρακάτω
• 2003 Θα είμαι εδώ
• 2004 Υπάρχει και το ζεϊμπέκικο
• 2005 Πες μου τ' αληθινά σου
• 2007 Για την καρδιά ενός αγγέλου
• 2008 Στη Διαπασών 
• 2009 Τα τραγούδια της ζωής μου