Αντίο, αγαπημένη μας ΑΛΚΗ

Αντίο, αγαπημένη μας Άλκη  

 "ΛΥΠΟ μόνο ΛΥΠΟ"

Μαρία Παπαγιάννη

Μας έλεγες: "Θέλω να κοιμηθώ ένα βράδυ και να μην ξυπνήσω". Κι έφυγες κάπως έτσι, ένα βράδυ στο κρεβάτι σου "πολύ γλυκά", μας είπε ο Πέτρος.

Και θυμάμαι εκείνο το άλλο βράδυ που με είχες ρωτήσει με το γνωστό προβοκατόρικο χιούμορ σου, από ένα άλλο κρεβάτι, το κρεβάτι της Νεφέλης μου, όπου είχες ξαπλώσει για να κοιμηθείς:

-Και τι θα κάνεις τώρα; Θα βάλεις μια πλάκα πάνω από το κρεβάτι και θα γράψεις "εδώ κοιμήθηκε η Άλκη Ζέη;"

Κι εγώ από τη γωνιά της πόρτας που σε κοίταζα και δεν το πίστευα ότι ήσουν εκεί, σαν να 'χες ξεπηδήσει από τα μυθιστορήματά σου που παράστεκαν στα ράφια της διπλανής βιβλιοθήκης, σου απάντησα: "Όχι, θα σε κρατήσω έτσι στην καρδιά μου" ... κι από την καρδιά στη μνήμη και πάλι και πάλι και πάλι στην καρδιά.  

Αλεξάνδρα Μητσιάλη

Πολλά θα πουν για την αγαπημένη συγγραφέα Άλκη Ζέη.Το πόσο γενναιόδωρη υπήρξε θα το πουν; Το πόσο ανοιχτόμυαλη, αποφασισμένη, χαρισματική, κομψή, γοητευτική; Να μην έχει τίποτα και να τα έχει όλα σαν αρχόντισσα. Να περπατάει με το βλέμμα μπροστά, χαμογελαστή, σίγουρη ότι και πάλι θα τα καταφέρει. Να έχει τόσο ταλαιπωρηθεί και να σου αφηγείται τη ζωή της σαν να ήταν με ρόδα στρωμένος ο δρόμος της, σαν να παραμέριζαν στο διάβα της του κόσμου τα μαγικά για να περάσει. Άλκη μου, στο καλό.

Μάρω Δούκα

28 Φεβρουαρίου στις 11:51 π.μ.

Υπήρξε τεράστιο κεφάλαιο

 στην ιστορία της λογοτεχνίας μας,

 και της δικής μας εκδοτικής ζωής.

Αντίο, Άλκη Ζέη

Εκδόσεις Κέδρος

«Ασ' τους να λένε. Δεν έφυγες, Άλκη.

Κρύβεσαι μόνο. 

Κρύβεσαι στις σελίδες των βιβλίων σου κι εκεί, χαμογελαστή, μας περιμένεις για να μας ξεναγήσεις στις μνήμες σου και να μας ψιθυρίσεις τα μυστικά σου. 

Θα ερχόμαστε συχνά.

 Δε θα σ' αφήσουμε μόνη» 

Ευγένιος Τριβιζάς

Πριν κάποιες μέρες που μιλήσαμε στο τηλέφωνο της είχα πει, πως όπου να' ναι τελείωνα μια ιστορία και θα της την πήγαινα για να μου πει τη γνώμη της, μαζί με μηλόπιτα (από τα λίγα γλυκά που δοκίμαζε, δεν της άρεσαν τα γλυκά κι εγώ, η γλυκατζού απορούσα).

- Μμμ.. Μην αργήσεις μόνο... Μην και δεν προλάβουμε...

- Καλά, μόλις γίνω τελείως καλά από το συνάχι θα έρθω έτσι κι αλλιώς.

"Βρε λες;" αναρωτήθηκα ... Αλλά αμέσως έδιωξα τη σκέψη από το μυαλό μου. "Έλα, αφού πάντα αστειεύεται η Άλκη. Τι ίωση; Μια χαρά την άκουσα" σκέφτηκα για να ξορκίσω το σφίξιμο στην καρδιά.

Ήδη από την Τρίτη ήμουν καλά.

Την ιστορία την τέλειωσα. Εχτές.

Και στο τσακ πρόλαβα κι αγόρασα μήλα πριν κλείσουν τα μαγαζιά.

Τώρα κοιτάζω τα μήλα που πήρα για να φτιάξω τη μηλόπιτα που θα της πήγαινα και το μόνο που σκέφτομαι: "Είχε δίκιο τελικά η Άλκη ότι θ' αργούσα".

"ΛΥ-ΠΟ. Μόνο ΛΥ-ΠΟ".

Αγγελική Δαρλάση

Το 1976 άρχισα να γράφω το πρώτο μου βιβλίο για παιδιά. Και με τη διάθεση έρευνας του χώρου που αποφάσιζα να εισέλθω αναζήτησα βιβλία γραμμένα από Έλληνες συγγραφείς.

Ήταν η εποχή όπου οι Εκδόσεις Κέδρος κυριαρχούσαν στη σύγχρονη προοδευτική ελληνική λογοτεχνία και μαζί με συγγραφείς όπως ο Τσίρκας και η Σωτηρίου, προβάλανε και ποιοτικά λογοτεχνικά έργα για παιδιά.

Στην κατηγορία αυτή βασικοί εκπρόσωποι η Άλκη Ζέη και η Ζωρζ Σαρή.

Αγόρασα το βιβλίο της Ζέη «Το καπλάνι της βιτρίνας». Ήταν μια κίνηση που έμελλε να επηρεάσει όλη τη συγγραφική μου πορεία.

Αυτό που υποσυνείδητα αναζητούσα να γράψω εγώ -μια ιστορία αυτογνωσίας- ξαφνικά το έβλεπα να έχει πάρει σάρκα και οστά από μια συγγραφέα που μετέτρεπε τον εαυτό της σε ηρωίδα του έργου της, ενώ παράλληλα τολμούσε (μέσα στα χρόνια της δικτατορίας, υπενθυμίζω) να δηλώνει τις αριστερές απόψεις της με ένα τρόπο τόσο απλό και φυσικό, όπως απλά και φυσικά καταθέτει την αλήθεια του ένα παιδί.

Λοιπόν, αυτό νομίζω είναι το εντελώς νέο που η Ζέη έφερε στην σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία η οποία διαβάζεται τόσο από παιδιά όσο και από ενήλικες. Ο αυθορμητισμός και η απλότητα με την οποία μπορεί -και αξίζει- κανείς να περιγράψει κοινωνικές συνθήκες και πολιτικές πράξεις.

Πρόχειρα ανασκαλεύω τη μνήμη μου για να υποστηρίξω πως αν όχι σε όλα, σίγουρα στα περισσότερα έργα της η Ζέη χρησιμοποιούσε την πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Και ακόμη πως πάντα η γραφή της (ακόμα και στο ένα και μοναδικό ‘ενήλικο’ μυθιστόρημά της) διατηρούσε το ξάφνιασμα ενός παιδιού.

Μαζί με την Ζωρζ Σαρή σφραγίσανε το άνοιγμα της λογοτεχνίας που εκδίδεται ως παιδική σε μια πλατιά και χωρίς στρεβλώσεις αφήγηση.

Το έχω πει και στο παρελθόν, ευκαιρία και πάλι (στα πλαίσια αυτού εντελώς χωρίς, λόγω χρόνου, δυνατότητα τεκμηρίωσης σημειώματος) να το επισημάνω:

Η σύγχρονη μεγάλη αλλαγή στην νεοελληνική λογοτεχνία για παιδιά και νέους ξεκινά από το ‘Καπλάνι της βιτρίνα», εκεί όπου από τη μια δηλώνεται πως ο Νίκος (ένα από το κεντρικά πρόσωπα του έργου) είναι ‘το κάτι άλλο’ γιατί είναι κομμουνιστής (σελ. 99*) και ακόμα πως στον Τρωικό Πόλεμο ήταν οι Έλληνες που είχαν άδικο γιατί πήγανε να κατακτήσουν ξένη γη (σελ. 154*)

(* οι σελίδες είναι από την έκδοση του Κέδρου, 1975)

Προσωπικά θεωρώ πως η πλατιά αναγνώρισή της Ζέη τόσο από το αναγνωστικό κοινό όσο και από τα ΜΜΕ και τους ομότεχνούς της έχει πολλούς ιδιότυπα κοινούς πυλώνες με την αντίστοιχη της Δέλτα -θέση που νομίζω η ιστορία της λογοτεχνίας μας κάποια στιγμή θα το τεκμηριώσει.

Η Άλκη Ζέη ανήκει, πλέον, στους αναγνώστες της και μόνο. Συνδέθηκε μαζί τους μέσα από τη Μέλια, τον Πέτρο, την Κωνσταντίνα, τον νεότατα Ίκαρο, όλες και όλους τους ήρωές της.

Και τώρα, ας μου επιτραπεί να κλείσω αυτό το σύντομο ‘μήνυμα’ προς τη Δασκάλα μου, 
αντιγράφοντας την αφιέρωση που έκανα στην κόρη μου 
πάνω σε μια από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου
 «Το καπλάνι της βιτρίνας», 
τότε εκεί στα 1976 που το κράτησα στα χέρια μου,
 το διάβασα και διαμόρφωσα τις βάσεις 
της μετέπειτα συγγραφικής μου ταυτότητας.

Στην Αννιώ μου,

για να γνωρίσει τη Μέλια

Μ. Κ. - Αθήνα 15/4/76

Μάνος Κοντολέων

Στον "Χάρτη" του Μαρτίου 2020 λίγα λόγια για τη συγγραφική μου σχέση με την Άλκη Ζέη(1923 -2020)

Αλκη,

 Αγαπημένη φίλη των παιδικών μου χρόνων ,όταν διάβαζα παιδί τα βιβλία σου δεν φανταζόμουνα πως αυτή η φιλία μετά από χρόνια θα έπαιρνε κάποτε σάρκα και οστά. Ήταν ημέρα γενικής απεργίας των ταξί. Κατέβαινα την Αλεξάνδρας και σε είδα. 

Σταμάτησα, βγήκα από το αυτοκίνητο, σου άνοιξα την πόρτα και είπα:

 "Κυρία Ζέη έχω ένα καπλάνι στη μηχανή μου ,που θέλετε να σας πάω.'' 

Μου ζήτησες να σε πάω έναν μεγάλο περίπατο μέχρι το τέλος της λεωφόρου και να σε λέω Άλκη. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή την πρώτη μας συνάντηση τριάντα χρόνια πριν, όπως και τις δύο τελευταίες .Τη μία στις αρχές του χρόνου στο σπίτι σου με την Ελένη Πριοβόλου να πίνουμε τσάι απολαμβάνοντας τους θησαυρούς της μνήμης σου και την άλλη στις αρχές αυτού του μήνα στο πατάρι των εκδόσεων Μεταίχμιο μετά από μία συνάντηση που είχες με σχολείο μέσω skype. 

Δεν θα ξεχάσω τη λάμψη του χιούμορ στα μάτια σου καθώς έλεγες. 

΄΄Φάτε τα τυροπιτάκια γιατί το 2021 μπορεί να μην σας φέρνω."

 Αγαπημένη Αλκη, δεν έφυγες, μa μετακόμισες για πάντα στα βιβλία σου και από κει με αθόρυβα μικρά πολιτικά πηδηματάκια στις καρδιές των αναγνωστών σου. 

Σοφία Μαντουβάλου

Το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ αποχαιρετά την Άλκη Ζέη, μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας για παιδιά και νέους. Τη γυναίκα που άνοιξε νέους δρόμους και με την έκδοση του πρώτου βιβλίου της σηματοδότησε τη δεύτερη περίοδο στην ιστορία της παιδικής λογοτεχνίας. 

Βραβευμένη από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ, τρεις φορές υποψήφια για το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ήταν, με τον δικό της τρόπο, κοντά στις δράσεις μας παρακολουθώντας όλες τις εξελίξεις στον χώρο του βιβλίου. 

Καλό ταξίδι αγαπημένη μικρών και μεγάλων. 

ΛΥ-ΠΟ, μόνο ΛΥ-ΠΟ.

Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ

«Ε.Π. (Ενωμένες Πάντα)», Ζωρζ Σαρή Άλκη Ζέη

"Τα πραγματικά κορίτσια
 δεν τα αρπάζει ο χρόνος...
 επιστρέφουν, πάντα,
 με τη μορφή βιβλίων,
 ζωγραφιών και τραγουδιών..." 
Έτσι έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις.

— Η καινούρια σας συμμαθήτρια, η Γεωργία Σαριβαξεβάνη. Ποια θα τη φιλοξενήσει;

Μια αδυνατούλα, με κόκκινα φιογκάκια στις αλογοουρές της, πετάχτηκε απάνω.

— Εγώ! είπε.

Η Ζωρζ κάθισε πλάι της.

Το θρανίο ήταν το πρώτο στη σειρά, δεξιά, κοντά στο παράθυρο. Έκανε να βγάλει από την τσάντα της την κασετίνα και κάποιο τετράδιο.

— Δε χρειάζεται να βγάλεις τα σύνεργά σου, της είπε το κορίτσι με τις αλογοουρίτσες.

— Γιατί; Απόρησε η Ζωρζ.

— Σήμερα δε θα κάνουμε μάθημα.

— Και πώς το ξέρεις εσύ;

— Μου το ΄πε η Λενιώ, η αδερφή μου, αυτή πάει στη Β΄ Γυμνασίου. Την πρώτη μέρα δεν έχει μάθημα. Όλοι οι καθηγητές θα παρελάσουν για να μας γνωρίσουν. Ο καθένας θα πει τα δικά του. Κατάλαβες, Γεωργία;

— Δε με λένε Γεωργία.

— Και πώς σε λένε;

— Ζωρζ.

— Ζωρζ; Σαν το συγγραφέα Ζωρζ Ονέ; Αγόρι είσαι;

— Η συγγραφεύς Ζωρζ Σαντ ήταν γυναίκα.

— Και γιατί ξένο όνομα;

— Η μαμά μου είναι Γαλλίδα, από τη Σενεγάλη. Από την Αφρική... Εσένα πώς σε λένε;

— Άλκη. Άλκη Ζέη!

— Αγόρι είσαι; Έχω έναν ξάδερφο που τον λένε Άλκη.

— Το Άλκη είναι και κοριτσίστικο όνομα.

— Τότε είμαστε πάτσι.

Γέλασε η Άλκη.

Με βαθιά συγκίνηση και θλίψη αποχαιρετούμε την Άλκη Ζέη με τα λόγια της επιστήθιας φίλης της, Ζωρζ Σαρή. Εκδόσεις Πατάκη

Πηγή: «Ε.Π. (Ενωμένες Πάντα)», Ζωρζ Σαρή, 1995

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΛΚΗΣ

https://vimeo.com/237875969

Η ΑΛΚΗ ΖΕΗ ΣΤΟ "ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ"

https://archive.ert.gr/4925/?fbclid=IwAR1cDAYLShozDQurl0AeEBXFTPD5Q3iOwOyY_K7If1TtFImksyOBDoJZkjg

Το Αρχείο της ΕΡΤ Α.Ε. τιμάει τη μνήμη της εμβληματικής Ελληνίδας πεζογράφου, Άλκης Ζέη, η οποία γαλούχησε γενιές παιδιών σε Ελλάδα και εξωτερικό με τα παιδικά της διηγήματα. Η Άλκη Ζέη έφυγε από τη ζωή στις 27 Φεβρουαρίου 2020, αφήνοντας μια πλούσια κληρονομιά προσφοράς και αγάπης για τα γράμματα και τα παιδιά. Ακολουθεί απόσπασμα από το επεισόδιο-αφιέρωμα στη ζωή και το έργο της Άλκη Ζέη, της σειράς ντοκιμαντέρ Μονόγραμμα του Γιώργου και της Ηρούς Σγουράκη, σε σκηνοθεσία Σπύρου Μιχαλόπουλου και παραγωγής 1995. Η Άλκη Ζέη μιλάει για την περίοδο παραμονής της μαζί με την οικογένειά της στη Μόσχα και τις συνθήκες που οδήγησαν στη συγγραφή του βιβλίου της, «Το καπλάνι της βιτρίνας», αναφέρεται στη νοσταλγία για την πατρίδα, την ανέλπιστη επιστροφή στην Ελλάδα το 1964 και την φυγή στο Παρίσι μετά το ξέσπασμα της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1967.

Δείτε ολόκληρη την εκπομπή εδώ: https://archive.ert.gr/4925/

Δείτε επίσης εδώ το πρώτο επεισόδιο από τη σειρά «Το καπλάνι της βιτρίνας», την τηλεοπτική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος της Άλκης Ζέη, παραγωγής 1990, σε σκηνοθεσία του Πέτρου Λύκα : https://archive.ert.gr/66814/

28/02/2020 ΑΝΤΙΟ, ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΜΑΣ ΑΛΚΗ

28/02/2020

ΑΝΤΙΟ, ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΜΑΣ ΑΛΚΗ

Με οδύνη αποχαιρετούμε τη συγγραφέα της καρδιάς μας, τη σπουδαία Άλκη Ζέη. Ο μεγάλος περίπατός της έλαβε τέλος.

Οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ και όλη η Ελλάδα αποχαιρετούν με οδύνη τη συγγραφέα της καρδιάς μας, την αγαπημένη μας φίλη, τη σπουδαία Άλκη Ζέη, αυτόν τον σπάνιο και φωτισμένο άνθρωπο που έφυγε από κοντά μας πολύ ήσυχα χτες το βράδυ στο σπίτι της. Το πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας είναι πλέον από σήμερα δραματικά φτωχότερο. Η Άλκη ξεκίνησε έναν νέο περίπατο για άλλους τόπους, το πολύτιμο έργο της όμως θα παραμείνει ζωντανό, όπως και οι αναμνήσεις μας από εκείνη.

Υπάρχουν κάποιες στιγμές στην ιστορία των εκδοτικών οίκων καθοριστικές για την ταυτότητα και την εξέλιξή τους. Οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ θεωρούν ότι η πιο σημαντική στιγμή τους από το 1993 που ιδρύθηκαν είναι η ένταξη στην οικογένεια των συγγραφέων τους της κυρίας Άλκης Ζέη. Έτσι ήταν στην αρχή, ΚΥΡΙΑ ΖΕΗ, για λίγες μόνο μέρες! Νιώθαμε δέος απέναντί της, αλλά τελικά μας υποχρέωσε στο Άλκη.

Δεν ήταν μία ακόμα συγγραφέας. Ήταν ο άνθρωπός μας. Μας νοιαζόταν και τη νοιαζόμασταν. Η προσωπικότητά της, η γενναιοδωρία της, η συνεπής παρουσία της στη ζωή του εκδοτικού οίκου είναι μερικά από τα στοιχεία που την έκαναν ξεχωριστή για εμάς. Η Άλκη έγραφε όταν είχε κάτι σημαντικό να πει. Και δεν έγραφε για τα προφανή και τα επίκαιρα. Έγραφε λογοτεχνία, δημιουργούσε ήρωες διαχρονικούς, σεβόταν την τέχνη της, παρακαταθήκη για τους νέους αναγνώστες και τους νέους συγγραφείς. Η Άλκη δεν μας σκεφτόταν μόνο όταν είχε καινούργιο βιβλίο, αλλά μπήκε στη ζωή του εκδοτικού οίκου με μια υποδειγματική συνέπεια και μια γλυκιά ρουτίνα.

Κάθε Τετάρτη, κατά τις 12 με 12:30 το μεσημέρι κατέφθανε το ταξί, κατέβαινε η Άλκη, πάντα με δυο κουτιά καλούδια, για καφέ και κουβέντα. Στο πατάρι του εκδοτικού οίκου μύριζε ζεστός καφές, ο Νώντας και η Βάσω Παπαγεωργίου έκαναν διάλειμμα, η Ελένη Μπούρα, η επιμελήτρια όλων των βιβλίων της, αναλάμβανε ρόλο οικοδέσποινας και σιγά σιγά η ομήγυρη μεγάλωνε. Όλο και κάποιος περαστικός συγγραφέας θα ανέβαινε να τη χαιρετήσει, πελάτες του βιβλιοπωλείου, παιδιά με γονείς που θα ζητούσαν με την ευκαιρία και μια υπογραφή σε κάποιο βιβλίο της.

Και όλοι οι άνθρωποι του εκδοτικού οίκου που συνεργάζονταν μαζί της περνούσαν να τη χαιρετήσουν και να διευθετήσουν μαζί της θέματα - συνεντεύξεις, παρουσιάσεις, επισκέψεις σε σχολεία, συνομιλίες με μαθητές από όλη την Eλλάδα με skype. Η ατζέντα της ήταν πάντα γεμάτη!

Και ήταν αυτές οι Τετάρτες στο πατάρι μας που θύμιζαν άλλες εποχές, συγγραφείς σε πατάρια εκδοτικών οίκων όπου γίνονταν κάθε είδους ιδεολογικές ζυμώσεις.

Δέκα χρόνια λοιπόν με τη συγγραφέα που θεωρούσε το ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σπίτι της.

Μόνη παρηγοριά η τύχη μας να τη γνωρίσουμε και η πολιτιστική κληρονομιά που αφήνει απλόχερα πίσω της. Θα θυμόμαστε πάντα, μικροί μεγάλοι, αυτή την ακούραστη διάθεσή της για ζωή. Άλκη, θα μας συντροφεύεις για πάντα.

Η πολιτική κηδεία θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 3 Μαρτίου 2020, στις 12 το μεσημέρι, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Η σορός θα βρίσκεται στο νεκροταφείο από τις 10 το πρωί.

Επιθυμία της οικογένειας, αντί στεφάνων να κατατεθούν δωρεές στη μνήμη της σε μία από τις παρακάτω οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην προστασία παιδιών:

Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο (Τράπεζα Πειραιώς, IBAN: GR07 0171 3550 0063 5513 8560 788)

Μετάδραση, Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη (EUROBANK, IBAN: GR39 0260 0440 0004 0020 1489 981)

Κιβωτός του Κόσμου (Εθνική Τράπεζα, IBAN: GR62 0110 1000 0000 1002 9610 242)

Άρσις, Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων (ALPHA ΒΑΝΚ, IBAN: GR06 0140 1420 1420 0200 2008 979)

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΚΗ ΖΕΗ

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά, την Ειρήνη και τον Πέτρο.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτή τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.

Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι Το καπλάνι της βιτρίνας (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα. Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, και το 2017 το Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;. Τελευταίο της έργο το παιδικό μυθιστόρημα Ένα παιδί από το πουθενά που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2019.

Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).

Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στις 27 Φεβρουαρίου 2020.

Τα βιβλία της Άλκης Ζέη που το Μεταίχμιο είχε την τιμή να εκδώσει είναι

Τα παιδικά βιβλία:

• Ένα παιδί από το πουθενά
• Το καπλάνι της βιτρίνας
• Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου
• Ο ψεύτης παππούς
• Η μωβ ομπρέλα
• Κοντά στις ράγιες
• Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
• Ο θείος Πλάτων
• Γατοκουβέντες
• Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων
• Μια Κυριακή του Απρίλη
• Τα παπούτσια του Αννίβα
• Θέατρο για παιδιά

Τα βιβλία για μεγάλους:

• Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
• Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
• Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;
• Αρβυλάκια και γόβες
• Η συνισταμένη των ανοησιών της υφηλίου

Στις 27 Απριλίου θα κυκλοφορήσει το εικονογραφημένο βιβλίο της 

Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς. 

Η αγαπημένη Άλκη Ζέη γράφει για ακόμα μία φορά μια υπέροχη ιστορία που την εικονογραφεί ο Νικόλας Χατζησταμούλος με την οποία ρίχνει μια λυρική και ευαίσθητη ματιά πάνω στο θέμα της απώλειας που δεν προκαλεί θλίψη, παρά μόνο ζεστασιά και μια γλυκιά μελαγχολία. Ένας μαγικός περίπατος που κλείνει τον μεγάλο κύκλο μιας γεμάτης ζωής.

«Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου λοιπόν έργο, θέλω δεν θέλω, είναι γεμάτο ιστορία… Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει».

Α.Ζ.

https://www.metaixmio.gr/el/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B7-%CE%BC%CE%B1%CF%83-%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7?fbclid=IwAR1C2h18rdN_l09D7aruWkn7MJoA75tz-fVFFdcbFjwX0NZn72385C3sl5I

Η κυρία Άλκη ήταν η συγγραφέας που, μαζί με την φίλη της Ζωρζ Σαρρή, γέμισε το αγαπημένο ράφι της παιδικής μου βιβλιοθήκης. Ήταν η αξιοθαύμαστη γυναίκα που έζησε τα πιο δύσκολα χρόνια του εικοστού αιώνα και μίλησε για τόσα έζησε στα παιδιά σαν να ήταν μεγάλοι.

Ήταν η κοκέτα κυρία Άλκη που ντύνονταν πάντα τόσο όμορφα και φροντισμένα όταν έρχονταν τις Τετάρτες στο πατάρι του βιβλιοπωλείου μας για καφέ και κουβέντα. Μια συνήθεια κρατημένη από τις παλιές λογοτεχνικές παρέες, μια ζεστή επανάληψη, κάθε Τετάρτη στις 12 το μεσημέρι η κυρία Άλκη και οι ζεστές τυρόπιτες που έφερνε πάντα εκεί. Τόσο συνήθεια που πίστευα πως δεν θα πάψει ποτέ και μπορεί και να μην προλάβαινα να κατέβω να την χαιρετήσω κάποιες βδομάδες.

Η κυρία Άλκη που έγραψε ένα υπέροχο βιβλίο για παιδιά πριν λίγους μήνες, που μίλησε για όσα τα απασχολούν σήμερα σαν να ήταν και η ίδια παιδί. Ο Ίκαρος Λαμπρίδης είναι ο Πέτρος του 2020. Και που, στα 97 της χρόνια, ετοίμαζε ένα εικονογραφημένο βιβλίο και… ένα graphic novel για τον Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου, ακούραστη και ανοιχτή σε όλα τα καινούρια. Η κυρία Άλκη που αγαπούσε τα παιδιά και τους φέρονταν με σεβασμό.

Η κυρία Άλκη που επισκεφθήκαμε στο σπίτι της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, με την μικρή μου Στέλλα όταν ήταν 3 μηνών, τον Δεκέμβρη του 2018, για να γνωριστούν. Την κράτησε στα χέρια της και κουβέντιασαν για ώρα, η αγαπημένη συγγραφέας και η μελλοντική αναγνώστρια της. Η όμορφη φωτογραφία είναι από αυτή τη συνάντηση.

Κυρία Άλκη, θα σας θυμόμαστε με αγάπη. Καλό ταξίδι.

Ελένη Παπαγεωργίου

28 Φεβρουαρίου 2020

Πέρασαν αρκετές ώρες απ´ το προχθεσινό βράδυ που η Άλκη ξεκίνησε το τελευταίο της ταξίδι. Δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε πως την επόμενη Τετάρτη ( και τις επόμενες Τετάρτες...) δεν θάρθει στην Ιπποκράτους με τα τυροπιτάκια για να πιούμε μαζί καφέ στο πατάρι του βιβλιοπωλείου και να κουβεντιάσουμε χωρίς ατζέντα.

Τέτοιες ώρες τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Άλλωστε ειπώθηκαν ήδη και γράφτηκαν πολλά - και φυσικά δεν μπήκε ακόμη η τελεία.

Με λίγα λόγια μπορούμε να πούμε πως η Αλκη άφησε στο πέρασμά της στίγμα ανεξίτηλο. Και, πιο προσωπικά μιλώντας, η γνωριμία και η συνεργασία μαζί της αυτά τα δέκα χρόνια ήταν μεγάλη χαρά και ευτυχία. Μάθαμε πολλά μαζί της, πιο πολύ απ´ όλα η στάση της απέναντι στη ζωή και τους συνανθρώπους της μάς δίδασκε καθημερινά πως ναι, «ο κόσμος είναι απλός».

Οι χαμηλοί τόνοι, η αγάπη και η καλοσύνη της ήταν πρότυπο ζωής για πολλές και πολλούς που τη γνώρισαν από κοντά ή μέσα από τα βιβλία της. Ήταν μεγάλη η τύχη μας που τη γνωρίσαμε και περάσαμε πολλές ωραίες στιγμές μαζί της.

Καλό ταξίδι Αλκη. Είναι περιττό να σου πω ότι δεν θα σε ξεχάσουμε.

Νώντας Παπαγεωργίου

Διεθνής Ημέρα Προσφοράς Βιβλίου 2020

14 Φεβρουαρίου

"International Book Giving Day"

Στις 14 Φεβρουαρίου σε πολλές χώρες του κόσμου 
γιορτάζεται η  Διεθνής Ημέρα Προσφοράς Βιβλίου. 
 Ο στόχος είναι να αποκτήσουν  βιβλία  
όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά.
Προσφέρεις ένα βιβλίο σε κάποιον που το έχει ανάγκη 

και ταυτόχρονα γεμίζεις κάποιους 

με ενθουσιασμό για το βιβλίο και την ανάγνωση.

Γιατί η μάθηση, και η γνώση 

είναι ένα μεγάλο και μοναδικό ταξίδι

 με ανυπολόγιστη ανταμοιβή!

Αν σκεφτούμε ότι τα περισσότερα παιδιά
 στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν βιβλία,
 ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, 
το ένα τρίτο των παιδιών δεν έχει βιβλία
 και ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, 
τα δύο τρίτα των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας 
δεν διαθέτουν βιβλία, 
καταλαβαίνουμε τη σημασία της ημέρας και της προσφοράς.

Μπορείτε λοιπόν να προσφέρετε ένα βιβλίο 

με αφορμή την Διεθνή Ημέρα Προσφοράς Βιβλίου

σε κάποιον που το έχει ανάγκη 

ή ακόμα και να ανταλλάξετε βιβλία 

που πλέον σκονίζονται στα ράφια σας

 και ανυπομονούν να τα διαβάσει κάποιος.

Αποστολή «Σώσε τη Θάλασσα από τα Πλαστικά»

«Ονειρεύεσαι να κολυμπάς σε καθαρές παραλίες; 

Να τρως φρέσκα ψάρια και να ταξιδεύεις σε γαλάζιες θάλασσες;», 

έγραφε το άκρως απόρρητο μήνυμα της Περιβαλλοντοπόλ 

το οποίο παραδόθηκε στα σχολεία της χώρας 

κάτω από απόλυτη μυστικότητα.

Η αποστολή αυτή είναι τόσο σημαντική

 που έχει πάρει και την έγκριση 

από το Υπουργείο Παιδείας

αφού έχει στόχο τη διάσωση των θαλασσών μας

 από τα πλαστικά απορρίμματα.

Έτσι, το σχολικό έτος 2019-2020, 

 μαθητές σε όλη την χώρα

 θα εκπαιδευτούν μέσα από το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 

«Αποστολή: Σώσε τη Θάλασσα από τα Πλαστικά», 

το οποίο έχει σχεδιαστεί από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση 

Πράκτορες του Πλανήτη. 

Ανάμεσα σε αυτούς 

και οι μαθητές του 6ου Δημοτικού Σχολείου Πύργου, 

οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία 

την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020

να υποδεχτούν τους Πράκτορες του Πλανήτη,

να εκπαιδευτούν και στη συνέχεια να αναλάβουν δράση.

Μέσα από διαδραστικά παιχνίδια, 

έξυπνους γρίφους και ειδικές αποστολές, 

τα παιδιά καλούνται να συλλέξουν πληροφορίες

 για τη ρύπανση που προκαλείται στις θάλασσες 

και τους θαλάσσιους οργανισμούς από τα πλαστικά σκουπίδια,

 να σκεφτούν τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος 

και φυσικά να τους θέσουν σε εφαρμογή, σαν γνήσιοι Πράκτορες.

O Πέτρος Παράσχης σε άσπρο-μαύρο

«Καπνίζουν οι άγγελοι;

Άμα σηκώσετε τη νύχτα το κεφάλι σας, 
θα δείτε τις κάφτρες των τσιγάρων τους.

Κι απoκάτω ο κόσμος, στάχτες κι αποτσίγαρα...»

Έτσι έγραψε επάνω στην εικόνα της εκπομπής.

Κι έτσι έγραψε για να την ξεκινήσει:

«Να διαβάσω τον πρόλογο –ή ένα μέρος του– να διαβάσει ο Γιώργος το κείμενο του, να θυμηθώ να διαβάσω τα κείμενα της Τάνιας, της Σοφίας και του Αιμίλιου. Του Σταμάτη και της Λίνας. Της Ναταλί. Του Χρήστου, του Αλέξανδρου και του Γεράσιμου...

Να πω, πως όλα ξεκίνησαν από τον Χατζιδάκι και μια αφίσα, κι από ένα τραγούδι της Λίνας, κι ότι πάντα με δάνεια πήγαινα, κι ότι πάντα ήθελα να λέω πως σκηνοθετώ τις εικόνες μου κι όχι ότι είμαι γραφίστας. Κι ύστερα, πως πήρα τα λόγια μου και τα λόγια των άλλων και τα σκηνοθέτησα κι αυτά για το ραδιόφωνο. Κι έγιναν οι δυο πρώτοι θίασοι με σκόρπια λόγια κι αισθήματα ακριβά. Κι ύστερα ο Θάνατος στη Βενετία, ο Σχοινοβάτης, ο Κοκτώ, οι εικόνες πίσω από τα λόγια του Λόρκα, ο Τεννεσσί και το παιχνίδι των ρόλων, η Κάλλας με τη Σάρα Κέιν, τα γράμματα στον Παζολίνι, η Ξένια με το γράμμα στον Κωστή και η Νένα με τον Παπαδιαμάντη, ο Ρεμπώ, η Δεσποινίς Μαργαρίτα, ο Χατζιδάκις κι ο Σείριος, η Μελίνα, το αγόρι της Οδού Ονείρων και ο Γιώργος Μαρίνος, τα 23 κλικ αριστερά και η Κατερίνα Γώγου, ο Μικρός Πρίγκιπας, τα παραμύθια του Άντερσεν, του Ροντάρι και του Όσκαρ Ουάιλντ, κάποια σχεδιάσματα για τη Λαμπέτη, το Όνειρο ενός ηλίθιου του Ντοστογιέφσκι, μια ανέκδοτη ηχογράφηση για τον Σαίξπηρ με τα παιδιά του Εθνικού κι ένα 22 που με κατατρέχει και το έκανα επίλογο...

Να πω πως όλα αυτά μετά έγιναν βιβλίο. Από αγάπη...»

"O Πέτρος Παράσχης σε άσπρο-μαύρο", σήμερα Παρασκευή 7-9 το βράδυ στο Δεύτερο Πρόγραμμα 103.7 στην εκπομπή "Παρ’ το αλλιώς ...θα βρεις"