Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
Μετάφραση: Στρατής Τσίρκας
Το πρώτο βράδυ λοιπόν αποκοιμήθηκα πάνω στην άμμο, χίλια μίλια μακριά από κάθε κατοικημένη γη. Ήμουν πολύ πιο απομονωμένος από ένα ναυαγό πάνω στη σχεδία του μέσα στην καρδιά του ωκεανού. Φαντάζεστε λοιπόν την έκπληξή μου, τα χαράματα, όταν μια μικρή αλλόκοτη φωνή με ξύπνησε λέγοντας:
-Σας παρακαλώ... ζωγράφισέ μου ένα αρνί!
- Πώς;
- Ζωγράφισέ μου ένα αρνί...
Τινάχτηκα πάνω σα να με είχε βαρέσει αστροπελέκι. Έτριψα καλά τα μάτια μου. Κοίταξα καλά καλά κι είδα ένα τόσο δα, εντελώς παράξενο ανθρωπάκο που με κοιτούσε με σοβαρότητα...
"Έτσι έζησα μόνος, χωρίς κανέναν που
να μπορώ να του μιλάω αληθινά, μέχρι που έπαθα μια βλάβη στη Σαχάρα πριν από
έξι χρόνια. Κάτι είχε σπάσει μέσα στον κινητήρα μου. Κι όπως δεν είχα μαζί μου
ούτε μηχανικό ούτε επιβάτες, ετοιμαζόμουν να δοκιμάσω μόνος μου μια δύσκολη
επισκευή. Ήταν για μένα ζήτημα ζωής και θανάτου. Είχα νερό το πολύ για οχτώ
μέρες.
Το πρώτο βράδυ λοιπόν αποκοιμήθηκα πάνω στην άμμο, χίλια μίλια μακριά από κάθε κατοικημένη γη. Ήμουν πολύ πιο απομονωμένος από ένα ναυαγό πάνω στη σχεδία του μέσα στην καρδιά του ωκεανού. Φαντάζεστε λοιπόν την έκπληξή μου, τα χαράματα, όταν μια μικρή αλλόκοτη φωνή με ξύπνησε λέγοντας:
-Σας παρακαλώ... ζωγράφισέ μου ένα αρνί!
- Πώς;
- Ζωγράφισέ μου ένα αρνί...
Τινάχτηκα πάνω σα να με είχε βαρέσει αστροπελέκι. Έτριψα καλά τα μάτια μου. Κοίταξα καλά καλά κι είδα ένα τόσο δα, εντελώς παράξενο ανθρωπάκο που με κοιτούσε με σοβαρότητα...
…………………………………………………………………………………………………………………………
Αλλά ήρθε η στιγμή που ο μικρός
πρίγκηπας,
αφού πολύ περπάτησε στην άμμο, στους
βράχους και στα χιόνια,
ανακάλυψε επιτέλους ένα δρόμο.
Κι όλοι οι δρόμοι οδηγούν στους
ανθρώπους.
«Καλημέρα», είπε.
Ήταν ένας ανθισμένος κήπος με
τριαντάφυλλα.
«Καλημέρα», είπαν
τα τριαντάφυλλα.
Ο μικρός πρίγκηπας τα κοίταξε. Έμοιαζαν όλα στο λουλούδι του.
«Τι είσαστε;», τα ρώτησε έκπληκτος.
«Είμαστε τριαντάφυλλα», είπαν τα τριαντάφυλλα.
«Α!» έκανε
ο μικρός πρίγκηπας... Κι αισθάνθηκε πολύ δυστυχισμένος.
Το λουλούδι του του 'χε πει, πως ήταν
το μοναδικό στο σύμπαν.
Και να που υπήρχαν πέντε χιλιάδες,
όλα τους όμοια, μέσα σ' έναν μόνο
κήπο.
«θα αισθανόταν πολύ προσβεβλημένο, αν το
'βλεπε αυτό», σκέφτηκε, «θα 'βηχε πολύ και θα 'κανε πως πεθαίνει, για ν'
αποφύγει τη γελοιοποίηση. Και θα 'μουνα υποχρεωμένος να κάνω, πως το φροντίζω,
γιατί αλλιώς για να με ταπεινώσει κι εμένα, θ' αφηνόταν στ' αλήθεια να
πεθάνει...»
Μετά σκέφτηκε κι αυτό:
«Νόμιζα, πως έχω τον πλούτο ενός
μοναδικού στον κόσμο λουλουδιού και δεν έχω παρά ένα συνηθισμένο τριαντάφυλλο.
Αυτό και τα τρία μου ηφαίστεια, που μου φτάνουν ως το γόνατο και που το ένα
τους ίσως να 'χει σβήσει για πάντα, δεν με κάνουν δα και κανένα μεγάλο
πρίγκηπα...»
Και ξάπλωσε στα χορτάρια κι έκλαψε.
Τότε είναι που παρουσιάστηκε η αλεπού.
«Καλημέρα», είπε η αλεπού.
«Καλημέρα», απάντησε ευγενικά ό μικρός πρίγκηπας, που στράφηκε μα δεν είδε
τίποτα.
«Εδώ είμαι», είπε η φωνή, «κάτω απ' τη μηλιά...»
«Ποια είσαι;», είπε ο μικρός πρίγκηπας.
«Είσαι πολύ όμορφη...»
«Είμαι μια αλεπού», είπε η αλεπού.
«Έλα να παίξεις μαζί μου», της πρότεινε ο μικρός πρίγκηπας. «Είμαι τόσο λυπημένος...».
«Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου», είπε η αλεπού. «Δεν είμαι
εξημερωμένη».
«Α! συγνώμη» έκανε ο μικρός πρίγκηπας.
Αλλά μετά από σκέψη πρόσθεσε: «Τι σημαίνει «εξημερώνω»;
«Είναι κάτι πολύ ξεχασμένο», είπε η αλεπού. «Σημαίνει
«δημιουργώ δεσμούς"».
«Δημιουργώ δεσμούς;»
«Βέβαια», είπε η αλεπού. «Για μένα,
ακόμα δεν είσαι παρά ένα αγοράκι εντελώς όμοιο με εκατό χιλιάδες άλλα αγοράκια.
Και δεν σ' έχω ανάγκη. Και δεν μ' έχεις ανάγκη ούτε κι εσύ. Για σένα, δεν είμαι
παρά μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες αλεπούδες. Όμως, αν μ' εξημερώσεις, θα
'χουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. θα 'σαι για μένα μοναδικός στον κόσμο, θα 'μαι
για σένα μοναδική στον κόσμο...»
«Αρχίζω να καταλαβαίνω», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Υπάρχει ένα
λουλούδι... νομίζω ότι με έχει εξημερώσει...»
«Μπορεί», είπε η αλεπού. (...) Αλλά η αλεπού ξαναγύρισε στην ιδέα της: «Ή ζωή μου είναι μονότονη. Κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι με κυνηγούν.
Όλες οι κότες μοιάζουν μεταξύ τους, κι όλοι οι άνθρωποι μοιάζουν μεταξύ τους.
Έτσι πλήττω λιγάκι. Αλλά αν μ' εξημερώσεις, η ζωή μου θα 'ναι σα φωτισμένη απ'
τον ήλιο. θ' αναγνωρίζω έναν ήχο βημάτων πού θα 'ναι διαφορετικός απ' όλους
τους άλλους. Τ' άλλα βήματα με κάνουν να ξαναγυρνώ κάτω απ' τη γη. Τα δικά σου
θα με καλούν σα μουσική να βγω απ' την υπόγεια φωλιά μου. Και μετά, κοίτα!
Βλέπεις εκεί κάτω τους κάμπους με το στάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Το στάρι εμένα
μού είναι άχρηστο. Οι κάμποι του σταριού δεν μου θυμίζουν τίποτα. Κι αυτό είναι
θλιβερό. Αλλά έχεις μαλλιά χρυσαφιά. Έτσι θα 'ναι θαυμάσια, αν μ' εξημερώσεις!
Το στάρι, που είναι χρυσαφί, θα με κάνει να σε θυμάμαι. Και θα μ' αρέσει ν'
ακούω τον άνεμο στα στάρια...»
Η αλεπού σώπασε και κοίταξε για πολύ το μικρό πρίγκηπα:
«Σε παρακαλώ ...εξημέρωσέ με!»,
είπε. (...)
Έτσι ο μικρός πρίγκηπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι όταν πλησίασε η
ώρα της αναχώρησης:
«Α!» είπε
η αλεπού... «θα κλάψω».
«Εσύ φταις», είπε ο μικρός πρίγκηπας, «εγώ δεν ήθελα καθόλου το κακό σου, αλλά θέλησες να σ' εξημερώσω».
«Ναι σίγουρα», είπε η αλεπού.
«Αλλά θα κλάψεις!», είπε ο μικρός πρίγκηπας.
«Ναι σίγουρα», είπε η αλεπού.
«Τότε δεν κερδίζεις τίποτα!»
«Κερδίζω», είπε η αλεπού, «εξ αιτίας του
χρώματος που έχει το στάρι.»
Μετά πρόσθεσε.
«Πήγαινε να ξαναδείς τα τριαντάφυλλα, θα καταλάβεις ότι το δικό
σου είναι μοναδικό στον κόσμο, θα ξανάρθεις να μ' αποχαιρετήσεις, κι εγώ θα σου
χαρίσω ένα μυστικό.»
Ο μικρός πρίγκιπας έφυγε να δει ακόμη
μια φορά τα τριαντάφυλλα.
«Δε μοιάζετε καθόλου με το δικό μου
τριαντάφυλλο», είπε...
«Είστε όμορφα, αλλά κενά... Αν κάποιος
τυχαίος περαστικός έβλεπε το τριαντάφυλλό μου, θα νόμιζε ότι σας μοιάζει.
Εκείνο όμως είναι πολύ πιο σημαντικό από όλα σας, γιατί είναι το τριαντάφυλλο
που έχω εγώ ποτίσει. Γιατί είναι το λουλούδι που προστάτεψα. Γιατί έχω σκοτώσει
τα σκουλήκια του, γιατί είναι το τριαντάφυλλο που έχω ακούσει να παραπονιέται,
να καμαρώνει ή να σιωπά. Γιατί είναι το τριαντάφυλλό μου το καλύτερο απ' όλα.
» (...)καί
ξανάρθε στην αλεπού:
«Αντίο» είπε.
«Αντίο», είπε η αλεπού.
«Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό:
μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια.»
«Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια», επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
«Ο χρόνος που έχασες για το τριαντάφυλλό
σου αυτός είναι που κάνει το τριαντάφυλλό σου τόσο σημαντικό.»
«Ο χρόνος πού έχασα για το τριαντάφυλλό μου...», έκανε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
«Οι άνθρωποι ξέχασαν αυτή την αλήθεια», είπε η αλεπού.
«Αλλά εσύ δεν πρέπει να το ξεχάσεις. Γίνεσαι για πάντα υπεύθυνος
γι' αυτό που έχεις εξημερώσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό σου...»
«Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό
μου», επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να
το θυμάται."
…………………………………………………………………………………………………………………………
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ
"Τώρα πια, βέβαια, έχουν περάσει κιόλας έξι χρόνια. Δεν έχω ακόμη διηγηθεί σε κανένα τούτη την ιστορία. Οι σύντροφοι μου που είχαν έρθει να με δουν, φάνηκαν πολύ ευχαριστημένοι που με ξανά 'βλεπαν ζωντανό. Ήμουν λυπημένος, μα τους έλεγα: Είναι από την κούραση ...
Τώρα έχω παρηγορηθεί κάπως ... όχι ολότελα ωστόσο. Όμως ξέρω πολύ καλά πως έχει ξαναγυρίσει στο μικρό του πλανήτη γιατί, με το χάραμα της μέρας, δεν ξαναβρήκα το σώμα του. Δεν ήταν δα κι ένα σώμα τόσο βαρύ ... Και τη νύχτα μ' αρέσει ν' αφουγκράζομαι τ' αστέρια. Είναι σαν πεντακόσια εκατομμύρια κουδουνάκια ...
Μα να που έγινε κάτι παράξενα υπέροχο.
Στο φίμωτρο που είχα ζωγραφίσει για το μικρό πρίγκιπα, ξέχασα να προσθέσω το δερμάτινο λουρί! Ποτέ δεν θα μπορέσει να το δέσει στ' αρνί του. Κι έτσι αναρωτιέμαι: «Τι έχει γίνει στον πλανήτη του; Ίσως το αρνί να έφαγε το λουλούδι ...»
Άλλοτε πάλι λέω μέσα μου: «Σίγουρα όχι! Κάθε νύχτα ο μικρός πρίγκιπας σκεπάζει το λουλούδι του μ' ένα γυάλινο δοχείο και προσέχει πάρα πολύ το αρνάκι του ... «Τότε νιώθω ευτυχισμένος. Κι όλα τ' αστέρια γελούν γλυκά».
Μερικές φορές σκέπτομαι: «Καμιά φορά μπορεί να ξεχαστεί κι αυτό φτάνει. Κάποιο βράδυ ξέχασε να βάλλει το γυάλινο καπάκι ή το αρνάκι βγήκε χωρίς θόρυβο, όσο κρατούσε ακόμη η νύχτα ...» Τότε τα κουδουνάκια αλλάζουν κι αρχίζουν να κλαίνε! ...
Εδώ υπάρχει ένα μυστήριο πολύ μεγάλο. Για σας που αγαπάτε το ίδιο το μικρό πρίγκιπα, όπως και για μένα, τίποτε στο σύμπαν δεν είναι το ίδιο, αν σε κάποιο μέρος, κανείς δεν ξέρει πού, ένα αρνάκι που ποτέ δεν το είδαμε, έχει φάει, ναι ή όχι ένα τριαντάφυλλο ...
Κοιτάξτε προσεχτικά τον ουρανό. Αναρωτηθείτε: το αρνί, ναι ή όχι, έφαγε το λουλούδι; Και αμέσως τότε θα δείτε πως όλα αλλάζουν ...
Και κανείς μεγάλος δεν θα καταλάβει ποτέ πως αυτό έχει τόσο μεγάλη σημασία!
"Τώρα πια, βέβαια, έχουν περάσει κιόλας έξι χρόνια. Δεν έχω ακόμη διηγηθεί σε κανένα τούτη την ιστορία. Οι σύντροφοι μου που είχαν έρθει να με δουν, φάνηκαν πολύ ευχαριστημένοι που με ξανά 'βλεπαν ζωντανό. Ήμουν λυπημένος, μα τους έλεγα: Είναι από την κούραση ...
Τώρα έχω παρηγορηθεί κάπως ... όχι ολότελα ωστόσο. Όμως ξέρω πολύ καλά πως έχει ξαναγυρίσει στο μικρό του πλανήτη γιατί, με το χάραμα της μέρας, δεν ξαναβρήκα το σώμα του. Δεν ήταν δα κι ένα σώμα τόσο βαρύ ... Και τη νύχτα μ' αρέσει ν' αφουγκράζομαι τ' αστέρια. Είναι σαν πεντακόσια εκατομμύρια κουδουνάκια ...
Μα να που έγινε κάτι παράξενα υπέροχο.
Στο φίμωτρο που είχα ζωγραφίσει για το μικρό πρίγκιπα, ξέχασα να προσθέσω το δερμάτινο λουρί! Ποτέ δεν θα μπορέσει να το δέσει στ' αρνί του. Κι έτσι αναρωτιέμαι: «Τι έχει γίνει στον πλανήτη του; Ίσως το αρνί να έφαγε το λουλούδι ...»
Άλλοτε πάλι λέω μέσα μου: «Σίγουρα όχι! Κάθε νύχτα ο μικρός πρίγκιπας σκεπάζει το λουλούδι του μ' ένα γυάλινο δοχείο και προσέχει πάρα πολύ το αρνάκι του ... «Τότε νιώθω ευτυχισμένος. Κι όλα τ' αστέρια γελούν γλυκά».
Μερικές φορές σκέπτομαι: «Καμιά φορά μπορεί να ξεχαστεί κι αυτό φτάνει. Κάποιο βράδυ ξέχασε να βάλλει το γυάλινο καπάκι ή το αρνάκι βγήκε χωρίς θόρυβο, όσο κρατούσε ακόμη η νύχτα ...» Τότε τα κουδουνάκια αλλάζουν κι αρχίζουν να κλαίνε! ...
Εδώ υπάρχει ένα μυστήριο πολύ μεγάλο. Για σας που αγαπάτε το ίδιο το μικρό πρίγκιπα, όπως και για μένα, τίποτε στο σύμπαν δεν είναι το ίδιο, αν σε κάποιο μέρος, κανείς δεν ξέρει πού, ένα αρνάκι που ποτέ δεν το είδαμε, έχει φάει, ναι ή όχι ένα τριαντάφυλλο ...
Κοιτάξτε προσεχτικά τον ουρανό. Αναρωτηθείτε: το αρνί, ναι ή όχι, έφαγε το λουλούδι; Και αμέσως τότε θα δείτε πως όλα αλλάζουν ...
Και κανείς μεγάλος δεν θα καταλάβει ποτέ πως αυτό έχει τόσο μεγάλη σημασία!
Αυτό είναι, για μένα, το πιο όμορφο και το πιο θλιβερό τοπίο του κόσμου. Είναι
τα ίδιο με το τοπίο της προηγούμενης σελίδας, όμως το σχεδίασα ακόμη μια φορά
για να σας το δείξω καλύτερα. Σ' αυτό εδώ το μέρος εμφανίστηκε ο μικρός
πρίγκιπας, κι ύστερα χάθηκε. Κοιτάξτε όσο μπορείτε πιο προσεχτικά τούτο το
τοπίο, έτσι ώστε να 'σαστε σίγουροι πως θα το αναγνωρίσετε αν κάποια μέρα
ταξιδέψετε στην Αφρική, μέσα στην έρημο. Και αν τύχει να περάσετε από 'κει,
πολύ παρακαλώ σας, μη βιαστείτε, περιμένετε λίγο, ακριβώς κάτω απ' τ' αστέρι!
Αν τότε ένα παιδί έρθει κοντά σας, αν γελάει, αν έχει κατάξανθα χρυσά μαλλιά,
αν δεν απαντάει όταν του κάνετε ερωτήσεις, θα μαντέψετε με σιγουριά ποιος
είναι. Τότε φανείτε ευγενικοί! Μην μ' αφήσετε στην τόση μου θλίψη: γράψτε μου
γρήγορα πως ξαναγύρισε ..."
Ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
και
ο Μικρός του Πρίγκιπας
Η ιστορία του Μικρού Πρίγκιπα
είναι ένα
μαγικό παραμύθι
για μικρούς και μεγάλους.
Είναι ένα παραμύθι διαχρονικό,
αφού εδώ και εβδομήντα δύο χρόνια
συγκινεί, ακόμα, όσους το διαβάζουν.
Γράφτηκε στις Η.Π.Α., το 1940. Εκεί κατέφυγε
ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ
όταν κατέρρευσε η Γαλλία,
κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Εξόριστος στην Αμερική,
νοσταλγεί τους φίλους του,
την πατρίδα του, που «πεινά και κρυώνει»,
νοσταλγεί την αγαπημένη του
και αισθάνεται βαθιά μέσα του,
και αισθάνεται βαθιά μέσα του,
πως δεν έπρεπε να είχε φύγει απ’ τον πλανήτη του.
Νιώθει τώρα, ότι τα λόγια του τριαντάφυλλου,
που τόσο τον πλήγωναν ήταν ένας καλυμμένος τρόπος
για να εκφράζει την αγάπη του.
Γι’ αυτό θα γυρίσει…
Θα πετάξει στον πλανήτη που αγαπάει.
Στο τριαντάφυλλο που αγαπάει.
Με τον Μικρό Πρίγκιπα προδιαγράφεται
και η συνέχεια της δικής του επιστροφής,
της δικής του ζωής.
Πρωτοεκδόθηκε στα γαλλικά στη Νέα Υόρκη
και αμέσως ακολούθησε η μετάφρασή του στα αγγλικά.
Ακολούθησαν αλλεπάλληλες εκδόσεις του στην Ελβετία,
τη Λατινική Αμερική, το Λίβανο και τη Β. Αφρική
και μεταφράσεις του σε πολλές γλώσσες.
Ένα χρόνο αργότερα, όταν
τον Ιούλιο του 1941,
ο Εξυπερύ κάνει την τελευταία του πτήση
κυνηγώντας γερμανικά καταδιωκτικά,
ξέρει καλά, πως ο μικρός του πρίγκηπας
έχει γίνει ήδη ένα σύμβολο.
Mario Fragoulis
- Ο μικρός πρίγκηπας -
Αν χωρούσα κι εγώ
στο μικρό σου πλανήτη
αν ζητούσες να 'ρθω
να μην σ' έχει η λύπη
Τον παλιό μου εαυτό
θα τον άφηνα πίσω
τον κρυμμένο ουρανό
της καρδιάς σου να ζήσω
Στο μακρινό σου το αστέρι
να μου κρατάς σφιχτά το χέρι
μικρέ μου πρίγκηπα κοιμήσου
κι εγώ θα μείνω εδώ μαζί σου
Αν ζητούσες να 'ρθω
στο μικρό σου τ' αστέρι
αν μπορούσα να δω
της ψυχής σου τα μέρη
Θα νικούσα το εγώ
που εδώ με κρατάει
έναν κόσμο να βρω
και τους δυο να χωράει
Στο μακρινό σου το αστέρι
να μου κρατάς σφιχτά το χέρι
μικρέ μου πρίγκηπα κοιμήσου
κι εγώ θα μείνω εδώ μαζί σου
στο μικρό σου πλανήτη
αν ζητούσες να 'ρθω
να μην σ' έχει η λύπη
Τον παλιό μου εαυτό
θα τον άφηνα πίσω
τον κρυμμένο ουρανό
της καρδιάς σου να ζήσω
Στο μακρινό σου το αστέρι
να μου κρατάς σφιχτά το χέρι
μικρέ μου πρίγκηπα κοιμήσου
κι εγώ θα μείνω εδώ μαζί σου
Αν ζητούσες να 'ρθω
στο μικρό σου τ' αστέρι
αν μπορούσα να δω
της ψυχής σου τα μέρη
Θα νικούσα το εγώ
που εδώ με κρατάει
έναν κόσμο να βρω
και τους δυο να χωράει
Στο μακρινό σου το αστέρι
να μου κρατάς σφιχτά το χέρι
μικρέ μου πρίγκηπα κοιμήσου
κι εγώ θα μείνω εδώ μαζί σου
Παρασκευάς Καρασούλος
Μάριος Φραγκούλης
ΜΙΚΡΟΣ
ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ
ΜΑΡΙΟΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου