Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2013

Αθήνα, 25 Απριλίου 2014

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοινώνονται τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2013, που αφορούν στις εκδόσεις έτους 2012, στα οποία κατέληξε η Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου από τον «βραχύ κατάλογο» των υποψήφιων προς βράβευση έργων, μετά από επανειλημμένες συνεδρίες και μακρές συζητήσεις. Παράλληλα όπως επιτάσσει η νέα νομοθεσία που διέπει τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας (Ν. 3905/2010), δίνεται στη δημοσιότητα το σκεπτικό βράβευσης της αρμόδιας Επιτροπής για κάθε κατηγορία.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

-----------------------------------------------------------

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Παππά Ροδούλα για το έργο της με τίτλο «Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο», εκδόσεις Νεφέλη.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ – ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

-----------------------------------------------------------------------------

Απονέμεται ομόφωνα στον Μανδηλαρά Φίλιππο για το έργο του με τίτλο «Ζωή σαν ασανσέρ» , εκδόσεις Πατάκη.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

-------------------------------------------------------------------

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Κυριτσόπουλο Αλέξη για το έργο του με τίτλο «Βεγγαλικά. Ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου», εκδόσεις Ίκαρος και Μουσείο Μπενάκη

ΒΡΑΒΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

----------------------------------------------------

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Αγγελίδου Μαρία για το έργο της με τίτλο «Ιστορίες που τις είπε η θάλασσα», εκδόσεις Μεταίχμιο.

Α. ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

---------------------------------------------------------------------------------------

Κ* Αλεξάνδρα, Πεταλουδόνειρα, εκδόσεις Πατάκη

Καλοβυρνάς Λύο, Γκντούπ! Το μυστικό ημερολόγιο της Λίνας, εκδόσεις Κέδρος

Κρίς Κατερίνα, Το πρώτο Χμ που είδα! εκδόσεις Κέδρος

Μητσιάλη Αλεξάνδρα, Το υπόσχομαι, εκδόσεις Πατάκη

Μπουλώτης Χρήστος, Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα, εκδόσεις Πατάκη

Παναγιωτόπουλος Πάνος, Η φανέλα του Τζέραρντ, εκδόσεις Καρυδάκη

Παππά Ροδούλα, Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο, εκδόσεις Νεφέλη

Παπαθεοδούλου Αντώνης, Ο ραφτάκος των λέξεων, εκδόσεις Μεταίχμιο

Σερέφας Σάκης, Μια τρύπα στο νερό, εκδόσεις Μεταίχμιο

Χριστοδούλου Πάνος, Η μπάλα της ζωής τους, εκδόσεις Κέδρος

Β. ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ – ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

--------------------------------------------------------------------------------------

Δαρλάση Αγγελική, Με λένε….. Σύννεφο ή Οι άγραφες σελίδες μιας Νεφέλης, εκδόσεις Πατάκη

Ζορμπά-Ραμμοπούλου Βησσαρία, Σελίδες ενός έφηβου χειμώνα, εκδόσεις Πατάκη

Καζάντη Μαρία, …της μετανάστευσης της κρίσης, της ειρήνης…. και άλλα διηγήματα για παιδιά, εκδόσεις Σαββάλας

Λυχναρά Λίνα, Απειλή στους Αγώνες. Μια ιστορία του αστυνόμου Γαβρίλη, εκδόσεις Κέδρος

Μανδηλαράς Φίλιππος, Ζωή σαν ασανσέρ, εκδόσεις Πατάκη

Μερίκα Λένα, SOS. Κορίτσι σε κρίση, εκδόσεις Κέδρος

Παπαθεοδώρου Βασίλης, Οι άρχοντες των σκουπιδιών, εκδόσεις Καστανιώτη

Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Λότη, Στη σκιά της πράσινης βασίλισσας, εκδόσεις Πατάκη

Γ. ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

-----------------------------------------------------------------------------------------

Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφος), Χαραλάς Κώστας (συγγραφέας), Ο πιο καλός οδοντίατρος του κόσμου, εκδόσεις Πατάκη

Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφος), Μπαμπέτα Ιωάννα (συγγραφέας), Ο βασιλιάς λύκος, εκδόσεις Μεταίχμιο

Κυριτσόπουλος Αλέξης (εικονογράφος και συγγραφέας), Βεγγαλικά. Ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, εκδόσεις Ίκαρος και Μουσείο Μπενάκη

Σαμαρτζή Ίριδα (εικονογράφος), Παπαθεοδούλου Αντώνης (συγγραφέας), Οι καλοί και οι κακοί ιππότες, εκδόσεις Παπαδόπουλος

Σπαθοπούλου Έρση (εικονογράφος), Δημητρακόπουλος Αντώνης (συγγραφέας), Δροσοσταλίδα, εκδόσεις Ίκαρος

Στύλου Γεωργία (εικονογράφος και συγγραφέας), Εγώ ξέρω τι θα πει ευτυχία, εκδόσεις Ουράνιο τόξο

Χαδουλού Κατερίνα (εικονογράφος), Μητσιάλη Αλεξάνδρα ( συγγραφέας) , Η κούκλα που ταξίδευε στον κόσμο, εκδόσεις Παπαδόπουλος

Δ. ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

------------------------------------------------------------------------------------------

Αγγελίδου Μαρία, Ιστορίες που τις είπε η θάλασσα, εκδόσεις Μεταίχμιο

Αρματάς Ανδρέας, Η Λελέκα σηκώνει κεφάλι, εκδόσεις Πατάκη

Μανδηλαράς Φίλιππος, Ιστορίες από το περιβόλι των τεσσάρων εποχών, εκδόσεις Πατάκη

Μιχαήλ Σύρμω, Μα που πήγαν οι νυχτερίδες, εκδόσεις Μεταίχμιο

Μπίνιου Αθηνά, Νικηφόρος Βρεττάκος, το παιδί που έγινε ποιητής, εκδόσεις Πατάκη

Ρεμούνδου Ηλέκτρα, Το ταξίδι ενός κόκκου άμμου στις αμμοθίνες με τους κέδρους, εκδόσεις Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων

Σβορώνου Ελένη, Ο βυθός με τα σοκολατόδεντρα, εκδόσεις Μεταίχμιο

Σταθάτου Φράνση, Μυστήρια μυστικά και μάγια στη μεγάλη πόλη, εκδόσεις Ψυχογιός

Την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου αποτελούν:

--------------------------------------------------------------------------------------

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΣΙΚΗ – ΓΚΙΒΑΛΟΥ

Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Επίκουρος Καθηγήτρια Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Αντιπρόεδρος

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Επίκουρος Καθηγήτρια Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Μέλος

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΛΙΣΚΑΜΗ

Κριτικός Παιδικής Λογοτεχνίας Μέλος

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

Λέκτορας Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού

Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου- Κριτικός Παιδικής Λογοτεχνίας Μέλος

ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ

Συγγραφέας Μέλος

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ

Συγγραφέας Μέλος

ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΛΑΔΑ

Εικονογράφος Μέλος

ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΟΥΛΟΥΜΠΑΣΗΣ

Εικονογράφος Μέλος

Σκεπτικό βράβευσης της αρμόδιας Επιτροπής για κάθε κατηγορία

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 

Ροδούλα Παππά , Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο, εικονογράφηση Πάολο Γκέτσι, εκδόσεις Νεφέλη, 2012.

Το βιβλίο της Ροδούλας Παππά Το παιδί που στο κεφάλι του φύτρωσε ένα δέντρο με σχέδια του Πάολο Γκέτσι ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία ως το καλύτερο βιβλίο στην κατηγορία του Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου.

Το κύριο χαρακτηριστικό του βιβλίου για το οποίο το ξεχωρίσαμε από τα άλλα αξιόλογα βιβλία αυτής της κατηγορίας είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο πραγματεύεται ένα δύσκολο θέμα, αυτό της διαφορετικότητας. Παρόλο που το συγκεκριμένο θέμα συναντάται συχνά στην παιδική λογοτεχνία, ο τρόπος με τον οποίο το διαχειρίζεται η κ. Παππά είναι εξαιρετικά πρωτότυπος. Ένα παιδί που στο κεφάλι του φυτρώνει ένα δέντρο αιφνιδιάζει εξ αρχής το νεαρό αναγνώστη με μια ανατρεπτική  εικόνα και δεσμεύει το ενδιαφέρον του.

Στην επιτυχημένη αλληγορία της κυρίας Παππά παρουσιάζονται οι δυσάρεστες επιπτώσεις της διαφορετικότητας , όπως η μελαγχολία και εσωστρέφεια με την οποία ο ίδιος ο ήρωας αντιμετωπίζει τον εαυτό του και η επιφύλαξη με την οποία τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι. Ωστόσο αυτό που δεσπόζει στην ιστορία είναι η αισιόδοξη προσέγγιση της διαφορετικότητας ως μοναδικότητας. Ένας ιδιαίτερος άνθρωπος με ποδήλατο, φράκο και κρυμμένα φτερά στους ώμους, μία μαγική παρουσία, δείχνει στο παιδί πως η ιδιαιτερότητά του δεν είναι πρωτότυπη και περιγράφοντάς του ένα πλήθος μοναδικών ανθρώπων το ενθαρρύνει να δει τον εαυτό του διαφορετικά.

Πέρα από το ίδιο το θέμα του, το βιβλίο διακρίνεται για το μοναδικό του ύφος: ποιητικό, αλλά ταυτοχρόνως σουρεαλιστικό, ανάλαφρο και κωμικό απογειώνει την ιστορία σε έναν κόσμο μαγικό, όπου όλα μπορούν να συμβούν. Ο αναγνώστης απολαμβάνει τα χιουμοριστικά λίμερικ -παραδείγματα της μοναδικότητας-, που αποφορτίζουν την ατμόσφαιρα ενώ χτίζουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που αλλάζει τη θέαση του προβλήματος. Αποφεύγεται με αυτούς τους τρόπους ο υποβόσκων διδακτισμός στον οποίο διολισθαίνουν συχνά παρόμοιου θέματος παιδικά βιβλία.

Αυτή η παράθεση έμμετρων στίχων σε αρμονία με το κείμενο της πρόζας, αλλά και τα ευφάνταστα σχέδια του εικονογράφου δημιουργούν μία ισορροπία ανάμεσα στην έκφραση και το περιεχόμενο. Το ανοιχτό τέλος του βιβλίου που αφήνει στα παιδιά μια πρόκληση για σκέψη αντί για το γνωστό καταληκτικό συμπέρασμα είναι ακόμη ένα στοιχείο που μας εντυπωσίασε στο απολαυστικό αυτό βιβλίο.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ-ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Μανδηλαράς Φίλιππος, Ζωή σαν ασανσέρ , εκδόσεις Πατάκη, 2012.

Το σύγχρονο κοινωνικό εφηβικό μυθιστόρημα του Φίλιππου Μανδηλαρά Ζωή σαν ασανσέρ, που προτάθηκε ομόφωνα για βράβευση, ανατέμνει τον ψυχικό κόσμο των εφήβων και αναδεικνύει τα προβλήματα που τους απασχολούν την εποχή της κρίσης. Χρόνος του μυθιστορήματος: άνοιξη- καλοκαίρι του 2011 και τόπος η Αθήνα. Οι κοινωνικές αναταραχές, η ανεργία, η αγανάκτηση και η οργή των πολιτών, οι οποίες προκαλούνται από την πολύπλευρη κρίση της χώρας, συνιστούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η αφήγηση και εξελίσσεται η πλοκή που αρθρώνεται γύρω από τον έρωτα των δύο πρωταγωνιστών.

Ο συγγραφέας, μέσα από τις εναλλασσόμενες φωνές των δύο κεντρικών νεαρών μυθοπλαστικών ηρώων, του Στέλιου και της Χριστίνας, διατυπώνει πολύ εύστοχες παρατηρήσεις για τη διαβίωση των εφήβων σε ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας τόσο σε μια μικροαστική όσο και σε μια μεγαλοαστική οικογένεια μέλη της οποίας οικειοθελώς ή όχι δρουν ανατρεπτικά και αντικομφορμιστικά. Με τόλμη και ρεαλισμό ο Φίλιππος Μανδηλαράς ασκεί έντονη κριτική στους εκφραστές τόσο συντηρητικών, όσο και «προοδευτικών» αντιλήψεων, εμμένοντας στη σταθερά απούσα από τη σημερινή κοινωνία συνοχή της οικογένειας, στην έλλειψη κατανόησης των εφήβων από τους γονείς τους, στην ανυπαρξία ουσιαστικών σχέσεων που βασίζονται στην αγάπη και στην αυθεντικότητα των αισθημάτων. Με ύφος ρεαλιστικό και γλώσσα που πολλές φορές παραπέμπει στον καθημερινό λόγο των εφήβων, χωρίς ίχνος διδακτισμού, με έντονο και γοργό αφηγηματικό ρυθμό, με ανατροπές στην πλοκή, ο συγγραφέας στο πολιτικό, με την ευρεία έννοια, αυτό μυθιστόρημα αναφέρεται σε θέματα που προβλημάτισαν σοβαρά την κοινωνία μας, όπως είναι ο ακτιβιστής Ρομπέν, ο θάνατος της τραγουδίστριας Amy Winehouse, -πρότυπο της πρωταγωνίστριας-, το ανταλλακτικό στέκι, ο «αναρχισμός».

Οι μυθοπλαστικοί του ήρωες, φορτισμένοι συναισθηματικά αποκαλύπτουν ο καθένας από την πλευρά του τις δυσκολίες της ζωής τους και ωριμάζουν σταδιακά φτάνοντας στο σημείο να μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τη ζωή τους βασιζόμενοι σε αισθήματα αγάπης και ειλικρίνειας. Η διαδοχική , πρωτοπρόσωπη αφήγηση περιπετειών των δύο πρωταγωνιστών που αριστοτεχνικά διαπλέκονται συμβάλλει στη διείσδυση του αναγνώστη στην ψυχολογία των ηρώων και στους προβληματισμούς τους, καθώς και στην ευαισθητοποίησή του για ζητήματα που απασχολούν το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Το μυθιστόρημα Ζωή σαν ασανσέρ αποτελεί το τρίτο μέρος μιας “άτυπης τριλογίας” που συντίθεται από τα βιβλία Κάπου ν’ ανήκεις και Ύαινες που πραγματεύονται με λογοτεχνικότητα, αμεσότητα και σκληρότητα την ταραγμένη περίοδο της σύγχρονης κρίσης.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΝΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Αλέξης Κυριτσόπουλος, (κείμενο και εικονογράφηση ). 

ΒΕΓΓΑΛΙΚΑ…ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, εκδόσεις Ίκαρος και Μουσείο Μπενάκη , 2012.

Tο παραμύθι του Αλέξη Κυριτσόπουλου Βεγγαλικά… ανήκει στη σειρά «Αν διάβαζα…ποιητές της γενιάς του ‘30» και είναι εμπνευσμένο από ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, κυρίως από το πεζόμορφο ποίημα ποιητικής «Περί Ύψους» που ο εικονογράφος και συγγραφέας παραθέτει στο τέλος του παραμυθιού. Kαι άλλα όμως ποιήματά του, όπως «Καφφενεία και κομήτες ύστερα από τα μεσάνυχτα», «Ένα τραγούδι για το φεγγάρι», «Μπολιβάρ», «Μπαλλάντα της ψηλής σκάλας», «Ο γρύλλος» κ.ά. συνεισφέρουν στην εικαστική μυθοπλασία. Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος εξοικειώνει το μικρό αναγνώστη με την ποίηση του Εγγονόπουλου με αφηγηματικό τρόπο ευφάνταστο, εικαστικά πρωτότυπο και χρωματικά εντυπωσιακό. Με λιτό αλλά ποιητικό λόγο και εκρηκτικούς συνδυασμούς χρωμάτων μιλά στα παιδιά για τη μοναξιά του δημιουργού, για την αξία της αγάπης, για την ίδια την ποίηση. Δεν καταβάλλει προσπάθεια να προσεγγίσει την (ανεξαρτήτως ηλικίας) παιδική ψυχή.

Η αναγνωρίσιμη απεικόνιση του υπερρεαλιστή ποιητή και ζωγράφου και η ταύτισή του με πυροτεχνουργό –προσωπείο του ποιητή στο «Περί Ύψους»- προσανατολίζουν τον αναγνώστη του βιβλίου στην αντίληψη του Εγγονόπουλου ότι ο ποιητής διακινδυνεύει τη ζωή του για να προσφέρει στους αναγνώστες του ποιήματα- πυροτεχνήματα, ποιήματα σαν τα «πασχαλινά χαλκούνια», ποιήματα- αστέρια,ποιήματα –αστραπές , ποιήματα-καύτρες από ηφαίστεια και θρύψαλα φεγγαριού που εκτινάσσονται στον ουρανό και ομορφαίνουν τη ζωή μας . Τα λαμπερά, και πολύχρωμα αυτά υλικά προσφέρουν μαγεία χρωμάτων και λέξεων στον αναγνώστη ενώ τίτλοι ποιημάτων του Εγγονόπουλου αποτελούν μέρος της εικονογράφησης κεντρίζοντας την περιέργειά του. Η θέα βεγγαλικών στον ουρανό, αυτή η στιγμιαία χορογραφική πανδαισία ήχων και χρωμάτων ως κυρίαρχη γλώσσα του βιβλίου γεννά έντονα συναισθήματα χαράς και συγκίνησης. Λέξεις και χρώματα, χρώματα και λέξεις, συνδυάζονται, συνυπάρχουν, συνδιαλέγονται σε ένα παιχνίδι με την πρωταρχική έννοια της λέξης.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Αγγελίδου Μαρία, Ιστορίες που τις είπε η θάλασσα, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2012.

Η προμετωπίδα που αναφέρεται στο προτεινόμενο κατά πλειοψηφία για βράβευση βιβλίο γνώσεων Ιστορίες που τις είπε η θάλασσα: «Δασκάλα είναι η θάλασσα και σε μαθαίνει να κοιτάζεις τον κόσμο χωρίς να φοβάσαι, να τον ταξιδεύεις και να τον αγαπάς, γιατί απ’ άκρη σ’ άκρη είναι το σπίτι σου», ανταποκρίνεται πλήρως στο περιεχόμενο του. Η θάλασσα ως όχημα μεταφοράς γνώσεων, προσκαλεί τους μικρούς αναγνώστες να γνωρίσουν πρόσωπα και τόπους που είχαν άμεση ή έμμεση σχέση μαζί της, σε ταξίδια στα βάθη της ιστορίας. Ο τρόπος της είναι θελκτικός. Η θάλασσα ως αφηγήτρια με γλαφυρότητα, πολλές φορές με χιούμορ και γενικά με ευχάριστη διάθεση, διαμορφώνει ένα σκηνικό, στο οποίο οι ήρωές του κινούνται στο χώρο και στο χρόνο δημιουργώντας την πραγματικότητα με κινήσεις και νοήματα προσιτά στην παιδική ηλικία.

Έτσι, η μορφή του Ηρόδοτου αναδύεται από τότε που ήταν παιδί και άκουγε κατεβαίνοντας στο λιμάνι ιστορίες από ναυτικούς. Κι αντί «να πιστεύει στους θεούς πίστευε στις ιστορίες» με τις οποίες έφτιαξε το χάρτη του κόσμου .

Η δεύτερη γοητευτική ιστορία που αφηγείται η θάλασσα, είναι η κάθοδος των μυρίων. Ο μικρός αναγνώστης αφού γνωρίσει τον Ξενοφώντα, στη συνέχεια, καλείται από τη θάλασσα να παρακολουθήσει την περιπέτεια των στρατιωτών ανάμεσα στη φύση και τα εναλλασσόμενα συναισθήματά τους, έως ότου την αντικρίσουν με άφατη χαρά, στο τέλος των δοκιμασιών τους.

Η τρίτη ιστορία, μας μιλάει για τον Αριστοτέλη και τη φιλοσοφία που παρομοιάζεται με τη θάλασσα, τις φουρτούνες και τις μπουνάτσες της. Η ζωή κοντά της τού προκαλούσε ερωτήματα για τα πιο απλά και τα πιο σύνθετα πράγματα στα οποία προσπαθούσε να απαντήσει. Μεγαλώνοντας, φιλοσόφησε πάνω στα πρώτα αυτά ερωτήματα φτάνοντάς τα ως τα ακρότατα όρια του νου, με τη Λογική, την Ηθική, τη Μεταφυσική, τη Ρητορική.

Ο Μέγας Αλέξανδρος και η πολιορκία της Τύρου είναι η τέταρτη και τελευταία ιστορία. Η θάλασσα αναδεικνύει την εξυπνάδα του στρατηλάτη απέναντι στη σθεναρή αντίσταση των Τυρίων.

Η Αγγελίδου με το βιβλίο προκαλεί την περιέργεια του αναγνώστη για περαιτέρω έρευνα, αφήνοντας σε αρκετά, δευτερεύοντα, καίρια όμως σημεία, κενά, στις παρουσιαζόμενες γνώσεις. Το βιβλίο χαρακτηρίζεται από λιτό και απέριττο λόγο που συνταιριάζει την ποίηση και το χιούμορ. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο στοιχεία αναδύεται με αβίαστο τρόπο και υπόγεια το γνωστικό στοιχείο. Η λογοτεχνικότητα των ιστοριών σεβόμενη τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, εξαντλεί τη φαντασία της στην περιγραφή των τοπίων και των συναισθημάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ιστορία παρουσιάζεται αξιόπιστα και έγκυρα, και δεν καταντά ένα συνηθισμένο και στερεότυπο μάθημα γνώσεων, ούτε μετατρέπεται σε εξαντλητική παράθεση γεγονότων και χρονολογιών. Επίσης δεν συγχέεται η φαντασία με την πραγματικότητα. Η ιστορία με τα πρόσωπά της έχει συναίσθημα κι αποτελεί μια πηγή πολλαπλών νοημάτων. Οι άνθρωποί της αγωνιούν, ερευνούν, ονειρεύονται, ταξιδεύουν, δημιουργούν, αγωνίζονται.

Η εικονογράφηση της Ίριδος Σαμαρτζή είναι υποδειγματική για τέτοιου είδους βιβλία: μέσα από θραύσματα μνήμης, κεφαλές αγαλμάτων, πιστές αναπαραστάσεις πόλεων και πλοίων παίζει με το ασπρόμαυρο και το έγχρωμο περνώντας το μήνυμα της ανασύνθεσης ενός αφηγηματικού «όλου» μέσα στο σήμερα. Η απόδοση των ζωντανών πλασμάτων με την τεχνική των επιστρώσεων παστέλ που χαράζονται και αφήνουν να φανούν τα εσωτερικά έντονα χρώματα περνά επίσης το μήνυμα της προσπάθειας αποσαφήνισης ή και ερμηνείας του παρελθόντος.

Η συγγραφέας Μαρία Αγγελίδου προσφέρει μια ελκυστική παράμετρο στη μορφή των λογοτεχνικών βιβλίων γνώσεων, αυτήν της έμμεσης μετάδοσης της γνώσης με το τέχνασμα του ενδοδιηγητή αφηγητή, ο οποίος, με αξιοπρόσεχτο λογοτεχνικό ύφος, κομίζει αβίαστα γνώσεις. Πρόκειται για ένα βιβλίο που μπορεί να αλλάξει τις σχέσεις των μικρών μαθητών με την Ιστορία.