Ο ασπρόμαυρος θίασος του Πέτρου Παράσχη

Ο Πέτρος της εικόνας (για τους πολλούς)...

Ο Πέτρος των λέξεων (για τους υποψιασμένους).

Ο Πέτρος όσων διαβάζουν τα κείμενά του -όταν αποφασίζει να γράψει- ή είχαν την τύχη να τον ακούσουν στο ραδιόφωνο με αυτή τη βραχνή, καπνισμένη φωνή που, όταν ξεθαρρεύει, κάνει μακροβούτια στη συγκίνηση και ανασύρει θησαυρούς - προσωπικούς, συλλογικούς, πολύτιμους.

Ο Πέτρος του αισθήματος (για τους τυχερούς)...

Ο Πέτρος του Ονείρου - που φλέγεται ολόκληρος απ' την καύτρα του τσιγάρου του και σκορπίζεται στη σφαίρα των μύθων του. Εκεί που ο Χατζιδάκις κι ο Λόρκα (επιτέλους) συναντιούνται. Εκεί που ο Παζολίνι σκέφτεται πόσο καλή παρέα θα έκαναν η Τάνια κι η Μανιάνι, κι η Κάλλας ανταλλάζει συνταγές με τον Τεννεσσή Γουίλλιαμς στη Βενετία του Άσενμπαχ χαζεύοντας περαστικά αγόρια.

Άραγε πόσοι Πέτροι συνθέτουν αυτόν τον έναν που πήρε τη μεγάλη απόφαση να σπάσει τη σιωπή του και να βγάλει το λύκο της ψυχής του βόλτα μέσα στις σελίδες τούτου του βιβλίου; Φοβάμαι πως είναι αδύνατον ν' απαντηθεί ακόμα. Ωστόσο τώρα που ο απόκοσμος δαίμονάς του είδε το φως, εύχομαι να γλυκάθηκε, να εξημερώθηκε και να συνεχίσει να μας χαρίζει τόσο γενναιόδωρα τα σπάνια κρυφά του δώρα. 

(Γεράσιμος Ευαγγελάτος, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Εκδότης         ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Χρονολογία Έκδοσης         Δεκέμβριος 2019

Επιμέλεια     ΚΟΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

"...ο ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΟΣ ΘΙΑΣΟΣ –συλλογή κειμένων (σεναρίων, όπως τ’ αποκαλεί ο συλλέκτης τους)– αποτελεί ένα αναπάντεχο ανθολόγιο […], μια υποκειμενική αποτύπωση της «προσωπικής μυθολογίας» ενός ανθρώπου που κινείται με άνεση μεταξύ δισκογραφίας και θεάτρου, μεταξύ έντυπου και προφορικού λόγου, μεταξύ εικόνας και ήχου· ενός ανθρώπου που ως σημείο εκκίνησης δεν έχει τη φιλολογική εμμονή αλλά τις πνευματικές του καταβολές. Η σύνθεσή του –προκλητικά προσωπική– επέχει θέση λογοτεχνικού (και όχι μόνο) περιπάτου..."  Αλέξανδρος Κοέν

Περιεχόμενα

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΡΑΣΧΗ του Αλέξανδρου Κοέν

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ

ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ του Τόμας Μαν

PALOMAR του Ίταλο Καλβίνο

Ο ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΗΣ του Ζαν Ζενέ

ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ του Αρθούρου Ρεμπώ

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ του Ρομπέρτο Ατάυντε

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ COCTEAU

TENNESSEE ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΡΟΛΩΝ

4.48 CALLAS

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ PASOLINI

TO DUENDE ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΛΟΓΙΑ TOY LORCA

Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ του Γιάννη Ρίτσου

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΗ της Ξένιας Καλογεροπούλου

ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ

Αποσπάσματα θεατρικού και προσωπικού λόγου της Έλλης Λαμπέτη

Η ΜΕΛΙΝΑ ΣΤΟ ΜΥΘΟ. Μελίνα Μερκούρη. 20 χρόνια μετά

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΟΝΕΙΡΩΝ. Ένας μονόλογος για τον Γιώργο Μαρίνο

ΣΤΟ ΣΕΙΡΙΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ (ΑΚΟΜΗ) ΠΑΙΔΙΑ

Μάνος Χατζιδάκις. 20 χρόνια μετά

ΜΕ ΘΥΜΑΣΑΙ; ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΕ ΛΕΝΕ. Κατερίνα Γώγου. 23 κλικ αριστερά

ΑΠΟΨΕ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ με την Τάνια Τσανακλίδου

ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ & Ο ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ του Όσκαρ Γουάιλντ

ΤΙ ΕΙΔΕ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Παραμύθια και ιστορίες του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και του Τιμ Μπάρτον

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠ' ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ του Τζιάνι Ροντάρι

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΩΝ ΚΑΝΤΕΡΒΙΛ του Όσκαρ Γουάιλντ

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΚΟΡΠΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

27+1 ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΑ

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Μου ζήτησες να γράψω κάτι. Πάει πολύς καιρός από την τελευταία φορά. Όχι, δεν γράφω πια. Στριμώχνονται οι λέξεις στο μυαλό μου και δεν βγαίνουν, δεν θέλουν ν’ αρθρωθούν οι σκέψεις. Πριν ακόμα αποφασίσουν, αλλάζουν διαδρομή, αυτοαναιρούνται και εξουδετερώνονται.

Αντί να σιγήσει η μέσα μου κραυγή, με τα χρόνια θαρρείς και αγριεύει και εξομοιώνεται με το ουρλιαχτό του λύκου, το σκίσιμο του βράχου, την αγριάδα της θάλασσας, φτάνει ως εκείνη την πρώτη βροντή της αρχής του κόσμου, και όλο και πιο πολύ με συνδέει με το τίποτα και με το πάντα. Πουθενά δεν με βρίσκω. Κάτι σπαράγματα μονάχα από παλιούς μου εαυτούς, έτσι όπως μου τον θυμίζουν παλιές εικόνες και λεξούλες χάρτινες που διαφύλαξε η αγάπη και η προσήλωσή μας στο συνεχώς διαφεύγον νόημα μιας ζωής που δεν βολεύτηκε ποτέ και πουθενά, και παραμένει ωστόσο παντοτινό μας αίτημα.

Είδες πόσο συχνά μιλάω για το «πάντα»; Τρεις φράσεις πήγα να γράψω, και ορίστε ολόφωτη μπροστά μου η πανίσχυρη ματαίωση!

Τελευταία αγαπώ τους χειμώνες και τον ήχο της βροχής. Μην ξεχάσεις να βάλεις μια ωραία βροχή αντί για άλλη υπόκρουση! Από παλιά μας ταίριαζε...

Υ.Γ. Να πεις στα παιδιά ότι πρέπει οπωσδήποτε να επινοήσουν την αγάπη, αν δεν τους την έμαθε ακόμα κανείς!

Τάνια Τσανακλίδου

Αγαπημένε μου Πέτρο,

ονειροπόλε «θιασάρχη» του υπέροχου Ασπρόμαυρου Θιάσου, που έφτιαξες με αγάπη.

Για χάρη σου και για να «χωρέσω» στην καρδιά σου, έγινα μικρή πάνινη κούκλα χειροποίητη, από αυτές που έφτιαχνε η μάνα μου η μοδίστρα από κουρέλια... εγώ επιπλέον είχα και καρδιά ομιλούσα!

Ήρθα στο θίασό σου με χαρά... δεν χρειάζεται να πω ξανά τι διάβασα.

Όταν μπαίναμε στο μικρό ραδιοφωνικό στούντιο της οδού Χαριλάου Τρικούπη, η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά σαν να πήγαινα σε πρώτο ραντεβού. Τα κείμενα μπροστά μου πάνω στο τραπέζι φουρφούριζαν ανυπόμονα: τα γράμματα, οι λέξεις, οι παράγραφοι θέλαν να σηκωθούν απ’ το χαρτί να πάρουν ζωή. «Έβλεπα» μικρά χεράκια υψωμένα να μου ζητάν βοήθεια: έπρεπε να φυσήξω δυνατά να δώσω πνοή στα γράμματα, κίνηση στις λέξεις... Να πιάσουμε το χορό.

Δεν ήξερα ακριβώς τι πρέπει να κάνω. Δεν διάβαζα τα κείμενα σπίτι μου· ήθελα το αποτέλεσμα της ανάγνωσης να έχει την φρεσκάδα και την αυθεντικότητα της πρώτης φοράς. Σαν το πρώτο φιλί.

Έβαζα όλες μου τις δυνάμεις... έμπαινα στο παιχνίδι με χαρά. Ακολουθούσα τις λέξεις μία-μία επιστρατεύοντας τις γραμματικές και συντακτικές μου γνώσεις, τη θεατρική μου εμπειρία, την περιέργεια, τον ενθουσιασμό μου, όλο μου το είναι.

Τα μάτια μου «μπαίνανε» βαθιά στη λέξη, να τη διαρρήξουν, να βρουν, την κρυμμένη της ουσία. Πήγαινα από πίσω να βρω το άλλο νόημα – αν κρύβεται κάτι... όλα αυτά καθώς προχωρούσε η ηχογράφηση... Ένα κυνηγητό και κρυφτό μαζί σαν παιδικό παιχνίδι χαρούμενο, λαχταριστό, γρήγορο, στην αλάνα χωρίς ανάσα, χωρίς παύση...

Κάποτε «έφευγα» από το στούντιο· τα κείμενα ήταν δυνατά και με τραβούσαν κάτω στα βαθιά νερά τους – στον προθάλαμο του Άδη, πνιγόμουνα. Άλλοτε η σύνταξη των λέξεων με παρέσυρε σε δύσβατα μονοπάτια άγνωστα... Όταν, όμως, έπιανα τις λέξεις απ’ τα μαλλιά, τότε ανεβαίναμε μαζί ψηλά και πετούσαμε σαν αερικά στα σύννεφα και πέρα από αυτά, στο σύμπαν όπου κατοικούν τα πνεύματα.

Ώρες-ώρες «έβλεπα» τους συγγραφείς καθισμένους σε καρέκλες καρυδένιες σκαλιστές, σε αίθουσες μεγάλες σαν στοές, να με κοιτάζουν, να με παρακολουθούν, να με καλοδέχονται.

Αυτά θυμάμαι: την ένταση, τα γέλια σου, τα δάκρυά μας – καμιά φορά, τις εξαίσιες μουσικές του συνεργάτη σου Χρήστου Παπαμιχάλη, τις φωτογραφίες μας... που κάπνιζες με αγωνία, που μιλούσες (ήθελες να μου εξηγήσεις), τη φωνή σου θυμάμαι έντονα, το άσπρο μου πουκάμισο που φόρεσα μια φορά με το κουμπωμένο κουμπί μέχρι απάνω... αυτά θυμάμαι· όλα τ’ άλλα, τα κείμενα που διάβασα γίναν ουσία που κυλάει στο αίμα μου μαζί με όλα όσα θρέφουν, το σώμα την ψυχή και το μυαλό μου.

Σ’ ευχαριστώ πολύ!

Με αγάπη...

Σοφία Φιλιππίδου

Τον ξέρω περίπου έξι χρόνια. Μπορεί και δέκα... μπορεί από πάντα...
Ο φίλος μου είναι ασπρόμαυρος, αγαπάει το ασπρόμαυρο όπως η Γκάρμπο τα μαύρα της γυαλιά –σωστά το είπε ο Γιώργος Χρονάς. Τη νύχτα διαβάζει όνειρα και τη μέρα τα κάνει εικόνες, λόγια και τα ζει. Ο ίδιος λέει ότι σκηνοθετεί τις εικόνες του. Τίποτα παραπάνω...
Τον ερωτεύτηκα από τα εξώφυλλα των δίσκων που αγάπησα. Και, όταν τον γνώρισα από κοντά, δεν τον κοίταζα στα μάτια γιατί ντρεπόμουν μη φανεί ο έρωτάς μου.
Από τότε μέχρι σήμερα, οι καθημερινές μου έχουν τη φωνή του και την παρουσία του ανέλπιστα. Είμαι τυχερή πολύ που μου διαβάζει τις σκέψεις του που αποτυπώνει στο χαρτί και που τις κάνει εικόνες στην ψυχή μου.
Το έχω πει στο ραδιοφωνικό αέρα πως είναι από τους ανθρώπους που μαζί με τους δασκάλους μου μ’ έκαναν καλύτερο άνθρωπο.
Κι αυτό το βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας –με τον ένα ή τον άλλο τρόπο– είναι μια απόδειξη ότι υπήρξαμε αληθινά μαζί σ’ αυτή τη διάσταση, κάπου, κάποτε και πάντα.
Πέτρο... «επειδή η μόνη νοσταλγία που μας επιτρέπεται είναι εκείνη με περιεχόμενο, κι επειδή ποιητή δεν σε κάνει το έργο – η στάση ζωής και το περιεχόμενο σε κάνει...» είσαι ο Ποιητής που γνώρισα από κοντά κι ο Μάγος που αγάπησα.
Σ’ ευχαριστώ! 
Υ.Γ.: Η ευκαιρία για το αποτύπωμα του Μαζί είναι ευτυχία.     Κυριακή Αιλιανού   

"Ένας Ασπρόμαυρος Θίασος πέταξε πάνω από την πόλη.

Δεν δηλώνω συγγραφέας, ούτε ραδιοφωνικός παραγωγός... γραφίστας έλεγα, όταν με ρωτούσαν τι δουλειά κάνω – αν και θα μου άρεσε να λέω πιο πολύ ότι σκηνοθετώ τις εικόνες μου. Έτσι και στο ραδιόφωνο πήρα τις εικόνες μου και τις έκανα λόγια. Και τα σκηνοθέτησα κι αυτά...

Όλα ξεκίνησαν από μια αφίσα για ένα αφιέρωμα του Χατζιδάκι. Το ένα έφερε το άλλο και τέσσερα χρόνια –και 35 εκπομπές– μετά συγκέντρωσα κάποια από αυτά, τα ξανακοίταξα και είπα ας το κάνω αυτό το δώρο στον εαυτό μου και, κυρίως, στους φίλους μου και στους ανθρώπους της ζωής μου. Γιατί είναι και δικό τους.

Για τον Χρήστο που ήταν η αφορμή και ήταν πάντα εκεί και που χωρίς αυτόν ούτε εκπομπές θα υπήρχαν, ούτε αυτό το βιβλίο, για την Τάνια και τα χρόνια μας μαζί, για τον Αιμίλιο και την Αθηνά, για την αγαπημένη μου Σοφία, που «για χάρη μου και για να χωρέσει στην καρδιά μου, έγινε μικρή πάνινη κούκλα χειροποίητη», για την Ξένια, τη Νένα, την Όλια και τον Γιώργο, για τα παιδιά του Εθνικού κι όλους όσοι έδωσαν φωνή και αίσθημα στα κείμενα (και είναι πολλοί).

Για τους γονείς μου, για την αγωγή και τη θεατρική καταγωγή. Για τον αδελφό μου Μιθριδάτη. Για τον Σταμάτη, τη Λίνα κι εκείνο το καράβι που ακόμα το λένε Σωτηρία της ψυχής, για τον Θέμο και τη Μάρθα, τους δυο Γιώργους, τη Μαρίνα, τον Θρασύβουλο, τον Γεράσιμο (εβίβα αγαπημένε), τον Βαγγέλη, την Κυριακή και τη Ζαμπία, τον Απόστολο, τον Γρηγόρη, τον Κωνσταντίνο, τον Θανάση, για τον πολύτιμό μου Αλέξανδρο...

Πολλοί από αυτούς και κάποιοι ακόμα, είναι ο δικός μου προσωπικός θίασος, η οικογένεια μου, τα δώρα της ζωής μου και η μόνη μου περιουσία.

Για τα καλύτερα που έρχονται. Σ’ αυτήν και στην επόμενη ζωή..."  Πέτρος Παράσχης