Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2025

Τραγούδια για το έγκλημα στα Τέμπη


Το σιδηροδρομικό δυστύχημα - έγκλημα - στα Τέμπη συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 κοντά στον οικισμό Ευαγγελισμός Τεμπών Λάρισας και αφορούσε στη σφοδρή μετωπική σύγκρουση μιας επιβατικής αμαξοστοιχίας της εταιρείας Hellenic Train με μια εμπορική αμαξοστοιχία.

Περί τις 23:22, ο επιβατικός συρμός Intercity 62 με μηχανή ηλεκτροκίνησης Siemens Mobility 120-022 που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Λάρισα. Η σύγκρουση, η ανάφλεξη και ο εκτροχιασμός των συρμών προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων και τον τραυματισμό τουλάχιστον 85. 

"Το τραγούδι για τους γονείς των νέων που χάθηκαν στα Τέμπη"

Φοίβος Δεληβοριάς 

Πού είσαι τώρα φως μου
Ήτανε γραμμένο
Νά’ μαι εδώ για πάντα
Να σε περιμένω

Όσο κι αν κρατήσει
Να μην το ξεχάσεις
Όταν φτάσεις πάρε
Πάρε όταν φτάσεις

Θα το γράψει ο τοίχος
Θα το γράψει ο βράχος
Πως δεν ήταν μόνο
Ενός ανθρώπου λάθος

Θα το πει η σημύδα
Θα το πει κι ο κέδρος
Πως εδώ σκοτώνει
Όπου βρει το κέρδος

Θα το πει η λεβάντα
Θα το πει η μυρσίνη
Πως κυλάει στα μάτια
Η δικαιοσύνη

Μάτια του παιδιού μου
Που δεν θα φιλήσω
Δεν υπάρχει τρόπος πια
Να σταματήσω

Μέχρι να’ρθει ο πήχυς
Και το χαλινάρι
Μέχρι να’ρθει η Νέμεσις
Και να τους πάρει

Αν δεν βρω το τέρμα
Δεν θα ησυχάσω
Δεν θα σταματήσω
Δεν θα ξαποστάσω

Δεν θα κάνω πίσω
Και δεν θα ξεχάσω
Θα σε πάρω εγώ
Παιδάκι μου όταν φτάσω.




 

«Θ’ αργήσω απόψε» 
Κοινοί Θνητοί

Το κομμάτι που ακούγεται από άκρη σε άκρη, σε όλες τις μεγάλες συγκεντρώσεις και πορείες για το έγκλημα στα Τέμπη, έχει τίτλο «Θα αργήσω απόψε», από τους Κοινούς Θνητούς. Το τραγούδι ήταν από τα πρώτα που ερμηνεύτηκαν στη μεγάλη συναυλία στο Καλλιμάρμαρο και έδωσε τον τόνο για την εμβληματική βραδιά. 

Πες στους δικούς μου
Ότι θ' αργήσω απόψε
Ένα θα γίνω με τις ράγες και τους καπνούς
Το τελευταίο εισιτήριο κόψε
Γι'αυτό το τρένο που θα αγγίξει τους ουρανούς
Την κάνω φίλε μου, σαλπάρω απόψε
Σε δρομολόγια δίχως επιστροφή
Τον σεβασμό σου στην μνήμη μας δώσε
Το έγκλημα τους μην αφήσεις να ξεχαστεί

Φεύγω να πάρω τρένο ίσα που προλαβαίνω
Για μια καλύτερη ζωή σε μια άλλη χώρα

Εδώ που ζω κι υπάρχω μετά βίας ανασαίνω και άμα πεθάνω θα μου πουν ήταν κακιά η ώρα

Πάμε και όπου μας βγάλει πάμε κι ότι γίνει
Βιάσου λιγάκι μην αργείς και τα εισιτήρια κόψε

Δική μας η επιλογή δική μας και η ευθύνη
Δεν έχει σημασία για αυτούς εάν χαθούμε απόψε

Σανίδωσε το γκάζι το αύριο μας προστάζει γλυκοχαράζει ο ουρανός και όμως δεν ξημερώνει

Ακούω σφύριγμα στις ράγες μας κάτι μας τρομάζει σε λίγα δευτερόλεπτα μάλλον θα είμαστε σκόνη

Θα έχουμε γίνει και εμείς θέμα σε μια οθόνη θα έχουμε γίνει αφορμή για έκτακτο δελτίο

Που είναι ο γιος μου που είναι η κόρη μου δεν το σηκώνει
Ταξίδευε με το Intercity 62

Σε αυτό το τρένο μπήκα αλλά ποτέ δεν βγήκα
Φρόντισαν κάποιοι να μην φτάσω στον προορισμό μου

Έγινα και εγώ του κράτους τους μια προίκα για να τιμούνε κάθε χρόνο δήθεν το χαμό μου

Είπανε φταίει ο ένας είπανε φταίει ο άλλος αλλά ποτέ δεν μάθαμε ποιός φταίει πραγματικά

Την πλήρωσε ο μικρός για να μην χρεωθεί ο μεγάλος και να την βγάλουν καθαρή πάλι τα αφεντικά

Κήρυξαν μέρες πένθους τα αρπακτικά του έθνους ψεύτικα δάκρυα βάλανε και εκφράσανε οδύνη

Οι εκλογές τους αίσχους πρέπει να είναι δικές τους δεν έχουν ίχνος ανθρωπιάς καθόλου αυτά τα κτήνη

Είναι η στροφή στα Τέμπη που το λαό θεριεύει και τον γεμίζει με αδικία μίσος και οργή

Είναι η στροφή στα Τέμπη φωνή ψυχών που εκπέμπει το έγκλημα τους μην αφήσουμε να ξεχαστεί

Πες στους δικούς μου
Ότι θ' αργήσω απόψε
Ένα θα γίνω με τις ράγες και τους καπνούς
Το τελευταίο εισιτήριο κόψε
Γι'αυτό το τρένο που θα αγγίξει τους ουρανούς
Την κάνω φίλε μου, σαλπάρω απόψε
Σε δρομολόγια δίχως επιστροφή
Τον σεβασμό σου στην μνήμη μας δώσε
Το έγκλημα τους μην αφήσεις να ξεχαστεί

Είναι μεγάλο το κακό
Και το καλό είναι λίγο
Όσο κι αν θέλω δεν μπορώ
να του ξεφύγω
Ειναι μεγάλο το κακό
Ζούμε στο έλεος του
Και το μεγάλο αφεντικό είναι
υπάλληλός του
Δεν βρίσκει λόγια να μιλήσει η οργή μας
Για αυτούς που βάφουν με το αίμα μας
τη γη μας,
Μονάχα να βρει το κουράγιο μια νύχτα
Να τους στείλει στο διάολο και να πει καληνύχτα

Είναι μεγάλο το κακό
Και οι κακοί γουστάρουν,
Κι όλο τη φάτσα τους στο δέκτη μας
μοστράρουν.
Όσο και να προσποιηθούν ότι τους νοιάζει,
Το πένθος είναι ταξικό και του λαού μαράζι
Είναι μεγάλο το κακό
Κι οι παπαγάλοι του,
Μας παρουσιάζουνε για θρίαμβο το χάλι του.
Αναρωτιέμαι, τι έχει μέσα η καρδιά τους;
Τι θα λέγαν αν στο τρένο ήταν μέσα τα παιδιά τους;

Κακό μεγάλο τούτοι οι δημοσιογράφοι
Την τραγωδία λένε η μοίρα μας τη γράφει
Λάθος ανθρώπινο, εκείνο που τα φταίει
Οι έσχατοι είναι πρώτοι και οι πρώτοι τελευταίοι
Αλλά στερεύει του λαού η εμπιστοσύνη
Στην τηλεόραση και την δικαιοσύνη
Το δίκιο των παιδιών, πρέπει να γίνει νόμος
Απέναντι στο κράτος που είναι ο μόνος δολοφόνος
Είναι μεγάλο το κακό
Και τους συμφέρει
Και όσο χειρότερα, τόσο θα απλώνουν χέρι
Όσο χρειάζεται η πατρίδα σωτηρία
Θα μας πουλάν ελπίδα σε τιμή ευκαιρία.
Είναι μεγάλο το κακό
Και το καλό μια στάλα
Εμείς το ψάρι το μικρό, τροφή για τα μεγάλα
Ν' αναποδογυρίσει η γη, ήλιος να βγει το βράδυ
Να βρει το στόχο της η οργή σαν βάλουμε σημάδι

Πες στους δικούς μου
Ότι θ' αργήσω απόψε
Ένα θα γίνω με τις ράγες και τους καπνούς
Το τελευταίο εισιτήριο κόψε
Γι'αυτό το τρένο που θα αγγίξει τους ουρανούς
Την κάνω φίλε μου, σαλπάρω απόψε
Σε δρομολόγια δίχως επιστροφή
Τον σεβασμό σου στην μνήμη μας δώσε
Το έγκλημα τους μην αφήσεις να ξεχαστεί

Αν δεν τους στείλουμε εμείς στο διάολο μια μέρα,
Θα φροντίζουν να μας στέλνουν αυτοί στο διάολο, πρώτοι, κάθε μέρα.
Εμάς και τα παιδιά μας.
Ο λαός πενθεί το λαό, όπως ο λαός είναι κι εκείνος που τον σώζει.
Γι' αυτούς είναι δίκαιο να μην έχει αξία η ανθρώπινη ζωή.
Είναι μέρος της ιδεολογίας τους.
Για αυτούς δεν θα είμαστε ποτέ ίσοι.
Μπροστά στο τέρας που λέγεται κεφαλαιοκρατία, το μόνο θεριό που μπορεί να σταθεί απέναντι και να το λυγίσει,
είναι ο λαός, όταν ξυπνήσει.







«Κλαίω γιατί δεν έζησα» 
Πάνος Κατσιμίχας & Γιάννης Νικολάου

Μέσα στου κόσμου τις φωτιές, γυρνάμε διχασμένοι
Μοιραίοι κι ήρωας μικροί, γι' αυτό λησμονημένοι

Πόνο τον πόνο μέτρησα, αλλά δεν βρήκα άκρη,
Αξίζει αν πληρώνεται μία ζωή με δάκρυ;

Σκύψε πάνω από τα χείλη μου να δεις αν ανασαίνω
κλαίω γιατί δεν έζησα, δεν κλαίω που πεθαίνω

Κι ύστερα σαν έφτασα στης απονιάς το τέρμα
Είδα και πάλι να νικά ψυχούλα μου το ψέμα

Πόνο τον πόνο μέτρησα, αλλά δεν βρήκα άκρη,
Αξίζει αν πληρώνεται μία ζωή με δάκρυ;

Σκύψε πάνω από τα χείλη μου να δεις αν ανασαίνω
κλαίω γιατί δεν έζησα, δεν κλαίω που πεθαίνω



 


 

«Ζωή Χαμένη» 
Ιουλία Καραπατάκη

Ποιος μεγάλος πόνος διάλεξε ταξίδι
κι έγινε η αγάπη ένα μαύρο φίδι
στο σταθμό του τρένου κάποιος περιμένει
επιβάτης μόνος σε ζωή χαμένη

Μέσα στο βαγόνι άγουρη εφηβεία
με έρωτες και γέλια σε δημοπρασία
πριν να μεγαλώσει, δίχως να γεράσει
διάλεξε μονάχα για να προσπεράσει


Σβήσανε οι φλόγες , σβήσανε τα φώτα
τίποτα δεν είναι όπως ήταν πρώτα
στέγνωσαν τα μάτια, χάθηκαν οι λέξεις
μα εισιτήριο θα πρέπει να διαλέξεις

Ψάχνω ένα δρόμο, άλλη ιστορία
Να μην έχει τρένο με τρελή πορεία
Να φωνάζει η μάνα Στείλε όταν φτάσεις
Να περνούν τοπία, πόλεις και αποστάσεις

Δεν υπάρχουν φρένα για να σταματήσει
το άτιμο το κέρδος και το αλισβερίσι
βάλαμε το μέλλον στην υπερταχεία
τίποτα δεν ήταν μοίρα και ατυχία

Δεν υπάρχει αθώος του αίματος
Να κοιτάει καθρέφτη του ψέματος
δεν υπάρχει αθώος, αθώος στ’ αλήθεια
που να αγαπά με τη σιωπή και τη συνήθεια



 



«Θα στείλω όταν φτάσω» 
Μαριάννα Τουµασάτου


 
 Μην κλαις μαμά...
κοίτα στις χούφτες μου έχω φυλάξει λίγο ήλιο.
--------
Εισιτήριο στο ένα χέρι μου κρατάω 
Κρατάω μια βαλίτσα, τη ζωή μου χαιρετάω...
Χαιρετάω την παιδική μου ηλικία, προχωράω....
Προχωράω και στο τρένο με τραβάω
Τραβάω κι ένα «θα στείλω όταν φτάσω» μουρμουράω...
μα πέτρες στην καρδιά μου κουβαλάω.

Μαμά,
κοντεύω
μαμά
Θα φτάσω
μαμά
Στο φως
μαμά
Εκεί θα σε πιάσω
Δικαίωση ζητάω
Για ό,τι μου στέρησαν
μαμά.

Τα όνειρα μου στην πλάτη μου κρατάω
Κρατάω τη λαχτάρα μου να ζήσω και ζητάω
Ζητάω τους ενόχους ν αντικρίσω, να κοιτάω
Να κοιτάω από ψηλά, στη φυλακή και να γελάω..
Να γελάω κι ένα "έφτασα" θα στείλω, μουρμουράω
μα μέχρι τότε πέτρες στην καρδιά θα κουβαλάω.

Μαμά,
κοντεύω
μαμά
Θα φτάσω
μαμά
Στο φως
μαμά
Εκεί θα σε πιάσω
Δικαίωση ζητάω
Για ό,τι μας στέρησαν
μαμά.






"Κλάμα αδικίας"
Αριστέα Αδαμίδου
Ερμηνεύτρια η Καλλιόπη Βέττα
Στον ρόλο της μητέρας: Μαριάννα Τουμασάτου
Στον ρόλο της κόρης: Αριστέα Αδαμίδου


 
Στην αγκαλιά του χρόνου, χάθηκε το φως μου
Λουλούδι την άνοιξη , που μια φωτιά έκαψε.
Έχουν χαθεί  όλες οι ελπίδες, έχουν χαθεί όλες οι ελπίδες  
Η καρδιά μου κλαίει, το δίκαιο της ζητάει  
Έχουν χαθεί  όλες οι ελπίδες , έχουν χαθεί όλες οι ελπίδες  

Παιδί μου αγαπημένο, σε πήρε ο χρόνος 
Τον πόνο μου φέρνεις, κάθε στιγμή, σε κάθε χτύπο.
Σε φέρνω μέσα μου, μέσα στην καρδιά μου,
Στη μνήμη μου αιώνια, για πάντα θα σε έχω  
Καμμένο βαγόνι η ύπαρξή μου
 
Στον αέρα του πόνου, χάνεται η ελπίδα  
Θηλιά στο λαιμό μου η αδικία 
Σκιές του παρελθόντος, σκιρτούν στη μνήμη,
Τον χαμένο κόσμο μου, παλεύω να φτιάξω.
Έχουν χαθεί όλες οι ελπίδες , έχουν χαθεί όλες οι ελπίδες 

Παιδί μου αγαπημένο, σε πήρε ο χρόνος 
Τον πόνο μου φέρνεις, κάθε στιγμή, σε κάθε χτύπο.
Σε φέρνω μέσα μου, στην καρδιά μου 
Στη μνήμη μου αιώνια, για πάντα θα σε έχω .
Καμμένο βαγόνι η ύπαρξή μου

 

Ενώνουμε τις φωνές μας απέναντι στην αδικία, γιατί η σιωπή δεν είναι επιλογή—είναι συνενοχή. Στις 28 Φλεβάρη, βγαίνουμε στους δρόμους, γιατί αν δεν ταρακουνηθούμε, τίποτα δεν αλλάζει. Ο πόνος ζητά δικαίωση, η αλήθεια απαιτεί φως, και η μνήμη δεν χωρά στη λήθη. Στεκόμαστε δίπλα στις οικογένειες, στους αδικοχαμένους, γιατί ο καθένας μας θα μπορούσε να είναι εκεί…Δεν θα αφήσουμε τη σιωπή να γίνει συνήθεια—θα κάνουμε την κραυγή μας υπόσχεση, τη θλίψη μας δύναμη, και την οργή μας δρόμο προς τη δικαιοσύνη.



Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2025

Aνακοίνωση Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2024



Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου έτους 2024 (για τις εκδόσεις 2023).


Ι.  ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2024

Α. Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2024 απονέμεται στον Παντελή Μπουκάλα για τη συνολική προσφορά του στα Γράμματα.

Β. Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2024 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας 

  • στην Ιωάννα  Μπουραζοπούλου, για το έργο της Ο δράκος της Πρέσπας ΙΙΙ – Η μνήμη του πάγου, εκδόσεις Καστανιώτη , και 
  • στον Ηλία Λ. Παπαμόσχο, για το έργο του Ανάληψη, εκδόσεις Πατάκη.

Γ. Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Άκη Παπαντώνη, για το έργο του Η τελευταία αρκούδα του δάσους, εκδόσεις Κίχλη.   

Δ. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Άννα Γρίβα, για το έργο της Η χαμένη θεά, εκδόσεις Μελάνι.

Ε. Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Myrtia Hellner, για το έργο της Ιστορία της αρχαιολογικής φωτογραφίας στην Ελλάδα, εκδόσεις ΟΤΑΝ.  

ΣΤ. Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας-Bιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2024 απονέμεται ομόφωνα στον Δημήτρη Γ. Υφαντή, για το έργο του Μακρόνησος. Όταν η «τρέλα» απόκτησε τοπικό προσδιορισμό. Ψυχοπαθολογικαί εκδηλώσεις εξ αντιδράσεως, αλαλίαι και τρόμοι εκτοπισθέντων εις Μακρόνησον, εκδόσεις Άγρα.

Ζ. Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Σταυρούλα Παπαδάκη, για το έργο της Και ο κόσμος τι θα πει;, Κάπα Εκδοτική.  

Η. Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2024 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιάννη Νικολούδη, για το έργο του Άδειος τόπος, εκδόσεις Πατάκη.

Θ. Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα την απονομή τιμητικής διάκρισης στο λογοτεχνικό περιοδικό Κονδυλοφόρος.


ΙΙ.   ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2024

Α) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2024 απονέμεται ομόφωνα στη Ρένα Χατχούτ, για τη μετάφραση του έργου του Τσάρλς Ντίκενς Τα έγγραφα Πίκγουικ (Α' & Β' τόμοι), εκδόσεις Gutenberg.

Β) Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Στέφανο Παρασκευαΐδη, για τη μετάφραση του συλλογικού έργου Τον καιρό του λοιμού. Επιδημίες στην αρχαιότητα που ξεπέρασαν τη λογική, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.

Γ) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον José Antonio Moreno Jurado, για τη μετάφραση της Ανθολογίας Antología de poesía chipriota (1821-2021), εκδόσεις Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas και στον Hero Hokwerda, για τη μετάφραση του έργου του Ανδρέα Εμπειρίκου De amuletten van de liefde en van de wapenen (Τα χαϊμαλιά του έρωτα και των αρμάτων: Αργώ ή Πλους αεροστάτου. Ζεμφύρα ή Το μυστικόν της Πασιφάης. Βεατρίκη ή Ο έρωτας του Bufallo Bill), εκδόσεις Ta Grammata.


ΙΙI.   ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2024

Α. Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Φωτεινή Φραγκούλη για το έργο με τίτλο  Η ιστορία βλέπει, (εικονογράφηση Εύη Τσακνιά), εκδόσεις Πατάκη.

Β. Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού - Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2024 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Σπύρο Γιαννακόπουλο  για το έργο με τίτλο Κοσμοναύτης, εκδόσεις Πατάκη.

Γ. Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου 2024 απονέμεται εξ ημισείας 

  • στην εικονογράφο Ντανιέλα Σταματιάδη και στη συγγραφέα Μαρία Λυκάρτση  για το έργο με τίτλο Κανονικά, εκδόσεις Καστανιώτη, και 
  • στην εικονογράφο Φωτεινή Στεφανίδη για το έργο με τίτλο Το κοτσύφι, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Δ. Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά 2024 απονέμεται εξ ημισείας 

  • στον Φίλιππο Μανδηλαρά για το έργο με τίτλο Escape Book. O μηχανισμός των Αντικυθήρων, (εικονογράφηση Νίκη Λεωνίδου), εκδόσεις Παπαδόπουλος και 
  • στη Μαρίζα Ντεκάστρο  για το έργο με τίτλο Άλκη Ζέη, Μάτια σαν γαλάζια θάλασσα (εικονογράφηση Δήμητρα Μηλιώρη), εκδόσεις Μεταίχμιο.