Φεβρουάριος

Ο ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

είναι ο μικρότερος μήνας του χρόνου

όχι μόνο για αριθμητικούς

αλλά και για... αυτοκρατορικούς λόγους.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Όταν ο Ιούλιος Καίσαρ επέστρεψε

θριαμβευτής στη Ρώμη το 46 π.Χ.,

ανάμεσα στα θέματα τα οποία έπρεπε να ρυθμίσει

ήταν και η μέτρηση του χρόνου.

Ως τότε οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν

ένα ημερολογιακό σύστημα που είχε μεν 12 μήνες,

αλλά στο οποίο από καιρού εις καιρόν

έπρεπε να προστίθενται ημέρες ή και μήνες

έτσι ώστε αυτό να διατηρείται σε συμφωνία

με τις εποχές.

Την ευθύνη για την παρεμβολή των ημερών

είχαν οι ιερείς.

Αλλά ο απολυταρχισμός των ιερέων,

οι οποίοι άλλοτε αύξαναν το μήκος του έτους

προκειμένου να παραμένουν στην εξουσία

οι ευνοούμενοί τους συγκλητικοί

και άλλοτε το μείωναν ώστε να τελειώνει γρήγορα

η θητεία των αντιπάλων τους,

είχαν καταστήσει το υπάρχον ημερολογιακό σύστημα μη λειτουργικό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το έτος 46 π.Χ.

διήρκεσε 445 ημέρες,

δεδομένου ότι αναγκάστηκαν να προστεθούν

τόσες ημέρες ώστε αυτό να ευθυγραμμιστεί

με την εαρινή ισημερία.

Ο Καίσαρ ονόμασε αυτό το έτος

ultimus annus confusionis

(τελευταίο έτος σύγχυσης)

και κάλεσε τους καλύτερους

φιλοσόφους και μαθηματικούς της εποχής

προκειμένου να δημιουργηθεί το νέο ημερολόγιο.

 

Μετά από εισήγηση του Σωσιγένη

αποφασίστηκε να υιοθετηθεί το ημερολόγιο

του Πτολεμαίου Γ', σύμφωνα με το οποίο

ένα έτος 365 ημερών ίσχυε για τρία χρόνια

και στη συνέχεια υπήρχε ένα έτος με 366 ημέρες.

Και ενώ όλα τα προβλήματα φάνηκαν να λύνονται,

δημιουργήθηκαν καινούργια όταν έπρεπε

να δοθούν ονόματα στους μήνες.

Ο πρώτος μήνας του έτους ήταν ο Μάρτιος,

αφιερωμένος στον θεό του πολέμου,

ο οποίος όμως συμβόλιζε και τις δυνάμεις της φύσης.

Έτσι μια σειρά από γιορτές αφιερωμένες σε αυτόν

ήταν προγραμματισμένες για να γιορταστεί

ο ερχομός της άνοιξης.

 

Ο δεύτερος μήνας ονομάστηκε Απρίλιος

από το aperire (ανοίγω)

προκειμένου να συμβολίσει

την έξοδο των φυτών από τη γη

και αφιερώθηκε στην Αφροδίτη.

Μετά από πολλές διαφωνίες αποφασίστηκε

να αποτελείται από 30 ημέρες.

Η εναλλαγή των 31 ημερών με 30

συνεχίστηκε για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο,

οι οποίοι αφιερώθηκαν

στις θεές Μαία και Ήρα αντίστοιχα.

Η έμπνευση όμως για την ονοματολογία

φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή

και στους επόμενους μήνες

δόθηκαν ονόματα αριθμών.

Έτσι αρχικά ο Ιούλιος ήταν

ο Quirinalis (πέμπτος μήνας).

Αλλά ο Μάρκος Αντώνιος αποφάσισε να του δώσει

το όνομα του Ιουλίου,

αναμορφωτή του ημερολογίου.

Και βεβαίως διατήρησε τις 31 ημέρες του.

Ωστόσο δημιούργησε και μια παράδοση.

Έτσι, όταν το όνομα του Αυγούστου

δόθηκε στον έκτο μήνα,

το διαμέτρημα του ανδρός

δεν επέτρεπε στον μήνα αυτό

να είναι μικρός και ο Αύγουστος

απέκτησε επίσης 31 ημέρες.

Και επειδή ο Ιανουάριος

έπρεπε να έχει 31 ημέρες

δεδομένου ότι ήταν αφιερωμένος στον Ιανό,

τον προστάτη της Ετρουρίας,

δεν απέμειναν παρά 28 ημέρες

για τον Φεβρουάριο,

τον τελευταίο μήνα του χρόνου

 Φλεβάρης των φλεβών

  Παντελής Θαλασσινός

 Ο Αύγουστος του έκλεψε μια μέρα
την ύψωσε πανάκι σε μπρατσέρα
μια άλλη χρόνους τέσσερις χαμένη
σαν άσωτη επιστρέφει, μα δε μένει.

Φλεβάρης των φλεβών κουτσό ποτάμι
κυλάει σαν παράπονο στο τζάμι
Σαββάτο των ψυχών κρυφά δακρύζει
στα σπίτια των απόντων φτερουγίζει


Μάρωνος και Νικηφόρου και Ανθούσης τελεσφόρου
Χαραλάμπους και Βλασσίου, Κασσιανού και Θαλασσίου
Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...

Η νύχτα Φαρισαίου και Τελώνου
αθώος ξένου αίματος και φόνου
ανάβει της αγάπης τα λυχνάρια
και τα παλιά διαβάζει συναξάρια

Μάρωνος και Νικηφόρου και Ανθούσης τελεσφόρου
Χαραλάμπους και Βλασσίου, Κασσιανού και Θαλασσίου
Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...

Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...