Ανάψανε φωτιά. Εμείς
περιμένουμε. Η Νουρ κοιμάται.
Μας ξύπνησαν γιατί ήρθε η
σειρά μας. Βάζουν τη Νουρ στη βάρκα.
Κλαίει.
"Μαμά μου, πού είσαι;" Οι βαρκάρηδες φωνάζουν.
«Πεινάει. Φοβάται. Προς βορράν.
Διψάει. Φοβάται. Προς βορράν.
Κρυώνει. Φοβάται. Προς βορράν.
Βαδίζει. Φοβάται. Προς βορράν.
Τρέμει. Φοβάται.
Τρέχει. Φοβάται.
Κλαίει. Φοβάται. Φοβάται».
Τι λένε οι βαρκάρηδες; Τι
λένε; Δεν καταλαβαίνει. Φοβάται.
Οι άνθρωποι πετάνε κάτω τα
πράγματά τους.
Εμείς δεν έχουμε πράγματα.
Έχουμε μόνο την πετσέτα.
Σπρώχνουν τη βάρκα.
Ταξιδεύει. Φοβάται.
Περιμένει. Φοβάται.
Κρυώνει. Φοβάται.
Ένα φως πέφτει πάνω τους.
Φωνάζουν. Φοβάται.
Όλοι στη βάρκα φωνάζουν.
Φοβάται.
Οι ψαράδες τους παίρνουν
αγκαλιά.
Η Αργυρώ Πιπίνη έγραψε μια
ιστορία που χωράει πολλές ιστορίες - φαίνεται απλή, ίσως γιατί παραμένει
αναλλοίωτη στον χρόνο. Ο Αχιλλέας Ραζής της έδωσε τα ζώντα χρώματα και το σχήμα
που της αρμόζει - αναλλοίωτα κι αυτά. Εμείς απλώς τα αναγνωρίζουμε γιατί πιο
εύκολα γιατί βλέπουμε σε αυτά το Χαλέπι, τη Λέσβο, την Αθήνα 2016.
Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου 2017- Περιοδικό "www.oanagnostis.gr"
Επίσης, ο "Μελάκ" είναι στη λίστα των white ravens 2017!
ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ
Το σκεπτικό:
Η μετανάστευση και η φυγή είναι μοτίβα που επανέρχονται στην
Ιστορία της Ελλάδας και η θεματική αυτή έχει απασχολήσει επανειλημμένα την
ελληνική λογοτεχνική παραγωγή παιδικών βιβλίων. Τα τελευταία χρόνια, τα βιβλία
αυτής της κατηγορίας έχουν εστιάσει στα παιδιά πρόσφυγες, ευαισθητοποιώντας
τους αναγνώστες σε έννοιες όπως η ανεκτικότητα, η αποδοχή και η ενσωμάτωση.
Η ιστορία του Μελάκ δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο Μελάκ είναι μόνος,
φοβάται. Έχασε την πατρίδα του εξαιτίας του πολέμου και αναγκάστηκε να φύγει,
παρέα με την μικρότερή του αδελφή. Η καταξιωμένη συγγραφέας Αργυρώ Πιπίνη
ενεργοποιεί την ενσυναίσθηση των αναγνωστών εξοικειώνοντας με την εμπειρία του
Μελάκ και τις απελπιστικές συνθήκες που αντιμετωπίζει, μέσα από μία ξεκάθαρη,
καθηλωτική εξιστόρηση γεγονότων, την καίρια, γεμάτη αποχρώσεις χρήση της
γλώσσας και το ευφυές εύρημα της συχνής εναλλαγής αφήγησης από πρώτο σε τρίτο
πρόσωπο.
Τα εκφραστικά εικαστικά πλάνα του Αχιλλέα Ραζή χρησιμοποιούν
έντονα χρώματα και σύνθετες φωτοσκιάσεις ακολουθώντας το ξετύλιγμα του κειμένου
– από την απελπισία και τον τρόμο στο λαμπύρισμα της ελπίδας. Το ασυνήθιστο
μέγεθος του βιβλίου και η εξαιρετική ποιότητα του χαρτιού συμπληρώνουν την
αισθητική αρτιότητα αυτού του ξεχωριστού εικονογραφημένου βιβλίου. #WRlist2017
Γράφει ο Απόστολος Πάππος για το βιβλίο:
Το ταξίδι των προσφύγων
για μια άλλη γη. Ο πόλεμος. Η φωτιά που καίει τα "σπαρτά" μιας
ολόκληρης ζωής. Η πείνα. Το κρύο. Κι ο φόβος. Και ξανά αυτά τα τρία, με άλλη
σειρά κάποιες φορές, το ίδιο έντονα ή και περισσότερο άλλες φορές.
Το φευγιό από τα
ερείπια και την οδύνη. Ο ερχομός στη θάλασσα και τις βάρκες. Μια γη απέναντι.
Δεν έχει πόλεμο. Μάλλον θα είναι καλύτερα. Θα φτάσουν απέναντι; Ναι, θα
φτάσουν. Αυτοί τα κατάφεραν. Σωσίβια, πετσέτες για κουβέρτες κι απέναντι
ψαράδες που τους σηκώνουν από το νερό αγκαλιά για να τους αναδύσουν ξανά στη
ζωή. Κάποιοι τους βοηθούν. Κουβέρτες, ρούχα, τρόφιμα, σπίτια. Και μια γυναίκα
που μιλάει τη γλώσσα τους μαζεύει τα παιδιά και τους λέει παραμύθια. Εκείνο το
βράδυ τους είπε για έναν γέρο που ο γιος του καβάλησε ένα άγριο άλογο και
έσπασε το πόδι του. Ατυχία και συμφορά! Μια εβδομάδα αργότερα όλοι οι νέοι
έφυγαν για τον πόλεμο. Ατυχία και συμφορά! Και που να ξέρεις ποια είναι η
πραγματική ατυχία και ποια η εικονική συμφορά. Να ελπίζεις όμως. Μη ξεχνάς να
ελπίζεις, να πάρει.
Η Αργυρώ Πιπίνη, με
λυρισμό και ποιητική λιτότητα, με μονολεκτικές προτάσεις που δρουν αφηγηματικά
σαν ανάσες, συνεπικουρούμενη από την πραγματικά πολύ ιδιαίτερη εικονογράφηση
του εικαστικού Αχιλλέα Ραζή, την ποιότητα χαρτιού αλλά και το ασυνήθιστο σχήμα
του βιβλίου, δημιουργεί ένα ειλικρινές, ακριβές στις διαστάσεις του,
λεύκωμα-οδοιπορικό που κόβει την ανάσα. Και το κάνει παρουσιάζοντας απλά μια
ιστορία σαν όλες τις πραγματικές ιστορίες της φρίκης και του πολέμου, χωρίς
υποκοριστικά, εκπτώσεις και μπανάλ πονοψυχιά.
Στο ταξίδι της φυγής
από τη φωτιά και σε εκείνο της άλλης γης που ελπίζεις, ευτυχώς δεν υπάρχει μόνο
ο θάνατος κι ο χαμός, δεν υπάρχουν μόνο τα νεκρά σώματα. Υπάρχουν και πολλοί
άνθρωποι, από τους ψαράδες και απλούς πολίτες, μέχρι πιο οργανωμένες ομάδες
ανθρώπων (δεν αναφέρομαι στις ΜΚΟ που ροκανίζουν χιλιάρικα δίχως να προσφέρουν
επί της ουσίας) που δίνουν από την ψυχή τους, υποδέχονται αυτούς τους
ανθρώπους, τους δείχνουν πως στη ζωή δεν υπάρχει μόνο ο εξτρεμισμός του πολέμου
και των εξτρεμιστών αλλά και ένα άγριο άλογο που μπορεί να σου σπάσει το πόδι
για να δεις κάτι άλλο, ίσως πιο μεγάλο.
Η ιστορία "Η
ατυχία και η ευλογία" ή "Ο γέρος και το άλογο" εμπεριέχεται στο
βιβλίο συνομιλώντας ως μια διδακτική ιστορία στα πλαίσια μιας ταιριαστής
διακειμενικότητας που συμπληρώνει
ουσιαστικά την ευρύτερη ιστορία και λειτουργεί σαν δυναμικό συγκείμενο.
Ο Αχιλλέας Ραζής και η
έκδοσης συνολικά θα σας κάνουν να σέρνετε τις παλάμες σας πάνω στο χαρτί των
σελίδων πιστεύοντας ότι κάτι ανάγλυφο θα αγγίξετε, κάτι που σχεδόν έχει βγει
έξω από το χαρτί. Πολύ όμορφη αίσθηση, σπάνια τη συναντάς πια σε picture book.
Το βιβλίο για όσους
αναρωτιούνται αν είναι για παιδιά ή μεγαλύτερους, θα το διαβάσω με τη νέα
χρονιά στα πεντοεξάχρονά μου. Και δίχως να τρέμει το φυλλοκάρδι τους, θα
συναισθανθούν άμεσα και λιτά, τι σημαίνει να ξεβολεύεσαι για τα καλά από τα
αυτονόητά σου.
Το βιβλίο εκδόθηκε υπό
την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR. The United
Nation Refugee Agency). Από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
πηγή: www.elniplex.com
